Ondanks haar naam is de spookschaaf geen schaaf. Het is een kort stuk hout van ca. 30-40 cm waarop in het midden een ermee evenwijdig lopend scherp blad bevestigd is. De afstand tussen blad en hout kan door middel van twee punten of twee schroeven geregeld worden. Het blad is recht of bolrond. De vakman vat de uiteinden met beide handen en trekt het werktuig naar zich toe. Het werkt dus zoals een trekmes maar het wordt vooral gebruikt om een stuk glad te snijden, terwijl het trekmes ook tot het uitsnijden dient (MOT, 2021).