Was U ooit in Zierikzee?

André Desmidt

De huidige burgemeester van Zierikzee de heer Asselbergs was enkele jaren terug Burgemeester van Sluis, en kwam zodoende regelmatig in kontakt met Knokke Heist. Wellicht daardoor is hij te weten gekomen dat in zijn huidige gemeente zowat 75 jaar terug heel wat Heistse vissers verbleven.

Tijdens de eerste wereldoorlog week de Heistse vissersvloot inderdaad uit naar Breskens en Vlissingen om uiteindelijk in Zierikzee te belanden. Reden genoeg dus om eens opnieuw met elkaar kennis te maken, en wie ooit te verbroederen. Op initiatief van Burgemeester Asselbergs en met medewerking van Heist Leeft werd op 13 mei in het Maritiem Museum van Zierikzee een retrospectieve tentoonstelling geopend, in aanwezigheid van een afvaardiging van het Schepencollege van Knokke-Heist, van de kultuurraad, van Sincfala... maar zonder uitnodiging voor Heyst Leeft. Een grove vergetelheid, maar geen reden voor ons om af te haken.

Reeds in het begin van de oorlog vestigden de Heistse vissers zich in Zierikzee, tot grote verwondering van de plaatselijke bevolking. In 1915 moest er op bevel van de militaire overheid met vissen gestaakt worden, waardoor 72 vissersvaartuigen heil zochten in Zierikzee. De sloepen waren bemand met 325 volwassenen en 173 kinderen. De bevolking werd opgevangen in de concertzaal en inderhaast werd een provinciaal komité opgericht, zodat het probleem van huisvesting en voeding opgelost kon worden. De kinderen moesten evenwel ook school lopen, wat kon vanaf 19 mei 1915. 41 jongens en 57 meisies werden ingeschreven bij meester Puissant of mevrouw Puissant De Ridder. Later werd dit aangevuld met de heer Van Autenboer. Ook voor de jongens die overdag werkten was er les voorzien, s avonds.

Ging het vlot met het onderwijs, dan kan dat niet gezegd worden met de huisvesting. Er werden immers regelmatig kindjes geboren, en Zierikzee was niet voorzien op zo'n onverwachte bevolkingsaangroei.

Wie waren de gelukkige boorlingskens tijdens de oorlog?

• Decoussemaeker Alice geboren op 12 oktober 1917 (Bondgenotenlaan 61)
• De Graeve Alice geboren op 23 januari 1918 (Marktstraat 9)
• Desmidt Irma geboren op 20 augustus 1916 (Vredestraat 2)
• Deschyver Maurice geboren op 9 november 1916 (Pannestraat 221)
• Dobbelaere Albert geboren op 30 juni 1917 (Sint Antoniusstraat 19)
• Haerinck Oscar geboren op 13 maart 1918 (Jan Devischstraat 88)
• Meyers Marie geboren op 31 mei 1917 (Vlamingstraat 16)
• Neyts Jozeph geboren op 2 januari 1917 (Marktstraat 38)
• Vantorre Alice geboren op 2 oktober 1917 (Heistlaan 110)

Er waren heel wat vissers die permanent aan boord bleven.In april 1916 kwamen dan de houten barakken (vijf) in de Zuidhavenpoort.Later kwamen er nog houten woningen bij aan de Sint Lievens Monstertoren. De vissers waagden het verder te vissen waardoor ze ook zorgden voor de nodige mondvoorraad in deze bange tijden.

De vangst werd verkocht hetzij in Breskens, hetzij in V1issingen.Voorzichtigheidshalve werd enkel gevist in de Scheldemonding, alhoewel de dappersten wat verder vaarden ... met alle gevolgen vandien.

Want in augustus 1915 werd de heist 11 opgebracht naar Zeebrugge door een Duitse duikboot. De bemanning vloog naar een kamp in Duitsland. Van toen af ging men over naar Nederlandse nummering.

Tijdens een zware storm verging de Heist 54 met man en muis.

Het waren schipper Petrus Van de Walle en de matrozen Thomas Oudenaarde, Louis, Charles en Albert Wtterwulghe. Op het einde van de oorlog keerden de heistenaars huiswaarts. De Belgische school moest dan ook bij gebrek aan leerlingen sluiten. Toch waren er ook die bleven, om een of andere reden ...

De speciale band die toen geschapen werd tussen de beide bevolkingsgroepen resulteerde ook in een aantal huwelijken. Onze ondervoorzitter Joseph Ackx was ook een heistenaar die in Zierikzee verbleef. Nu zowat 90 jaar weet hij nog met heldere geest die tijd voor ogen to nemen.

Om een en ander beter toegankelijk te maken voor de Heistenaars van nu richt Heyst Leeft medio augustus een tentoonstelling in, met de bedoeling een beeld op te hangen van de periode tussen 1900 er 1920, met uiteraard bijzondere aandacht voor de gewilde evacuatie naar Zierikzee.