Inhuldiging van Pastoors op Oostkerke

Georges De Bruyckere

Op Oostkerke, zoals in alle parochies in ' t Noorden, werden de pastoors ingehuldigd met stoeten, spreuken en feestmaaltijden!

Tijdens de laatste honderd jaar hebben we op Oostkerke (Damme) zeventien pastoors gehad. We vinden ze vermeld in het boekje "De Sint-Kwintinuskerk te Oostkerke" door René De Keyser.

Hier volgens ze met het jaar hunner aanstelling:

De gemiddelde duur van hun ambt alhier bedroeg ong. zes jaar. De ouderdomsdeken in functie van dit ambt is E.H. Marcel Depauw, die het hier veertien jaar uithield. Laat ons hopen dat onze huidige pastoor het zeker uithoudt tot 1988, teneinde die honderd jaar te voltooien.

We vernemen zopas uit "'t Kopspeldetje" -artikel onder de rubriek 'parochiaal nieuws', uit het parochieblad dat hij nu over een merkwaardige vitale hond beschikt, en dat houdt hem zeker nog vele jaren fit. Dat wensen we hem van harte.

Van verschillende inhuldigingen van deze pastoors, vond ik in het archief van mijn schoonvader wijlen Meester Richard Schutyser, enkele nota's met betrekking tot de inhuldigingsstoeten, de spreuken en de feestmaaltijden.

Zo is mij de volgorde van de stoet bekend die omstreeks 1900 door de straten van Oostkerke trok bij de inhuldiging van E.H. Rykaard Bolliou. De tekst ervan werd geschreven door Meester Sanders.

1. Ruiters;
2. Muziek;
3. Bolders met vaandels;
4. Kruis met kandelaars;
5. Geloof, Hoop en Liefde;
6. Wapens;
7. Congregatie met vaandel;
8. Kinderen met Herderinnekens;
9. O.-L.-Vrouw van de Rozenkrans: Roza de lima, Blijde myste­riën, H. Aanschijn, Droeve mysteriën, Elisabeth van Hongarije, Glorieuse mysteriën;
10. O.-L.-Vrouw van Lourdes met Bouquets (bloemstukken);
11. H. Kindsheid;
12. Kinders als herders;
13. Herderstaf;
14. Geestelijkheid.

Zeer pittig zijn de volksspreuken welke bepaalde inwoners uithingen aan de voorgevel van hun woningen.

Zo de veldwachter in 1899: 

Ik wacht de velden, gij wacht de schapen
Ik met de sabel, mijn blinkende wapen
Gij met de staf; zo hand in hand
Houden wij samen de vrede in stand.

De bakker:

 Ik bak hier het gebruik en voedsel van de menschen
't Zij -wit of bruin, ja alles wat zij wenschen
Maar wat de ziel aangaat, ’t is d'herder die 't ons geeft
Het heilig hemelsbrood waarmee men eeuwig leeft.

De smid:

Doet gij pastoor soms iets smeden
Kom dan naar mijn hel getreden
Zwarte man ontvangt u hier
Deze man van 't aardsche vier.

De kerkbaljuw ofte suisse:

 Cissen opent de kerkepoort
En luidt ook 't akkoord
In pastors hof zal hij spitten en graven
Al om aan de kost te geraken.

De schoenmaker:

Mijn steek is kloek, de prijs niet hoog
Nooit gaf mijn leer een ekteroog
En wilt ge eens de proeve doen
Kom dan maken een paar schoen.

De Kolenhandelaar:

Heer pastoor ik rijd uit met den wagen
Door zon en regen en regenvlagen
Vrees voor geene gure noorderwinden
Want kolen zijn bij mij te vinden
Van alle soorte, grof schoon en fijn
Kom zien, ze liggen in mijn magazijn.

Al deze opschriften werden gebruikt ter gelegenheid van de inhuldiging van E.H. Vermeersch in 1899. In 1932 werd E.H. Meuleman ingehuldigd. Als knaap van 12 jaar heb ik hier deze inhaling bijgewoond met een ganse groep leeftijdsgenoten uit Dudzele, die hem uitgeleide deden, want voordien was hij onderpastoor te Dudzele. Zoals ginder, moet ook hier een schuttersgilde bestaan hebben toen; Boven de ingang van hun lokaal hing volgend gedicht. 

De taal klinkt al heel anders dan in 1899:

De schutters komen al te gaar
Den herder hunnen hulde biën.

Hun maatschappij is jong voorwaar
En zij bestaat uit koene Liën.

Op zijn gezondheid zullen z'hier
Te zamen drinken ’t glaasje bier!

Aan 't Vissershof hing volgend opschrift:

D'heilige Petrus, ons patroon,

Was visscher toen hem Godes Zoon
Tot hoog apostolaat verhief.

Wij die hem nadoen in zijn werk
Wij die ook menig vischken vangen,

En soms bij Cissen (Callewaert) blijven hangen,

Wij komen U onz' hulde biën,

In ' t herte zijn wij goede liën.

Het is altijd de gewoonte geweest dat na de inhuldigingsplechtigheid de notabelen van de gemeente en de afgevaardigden van diverse organisaties werden uitgenodigd op een feestmaaltijd.

Ik heb wel de indruk dat, hoe verder we de tijd ingaan, hoe rijker het menu werd. Wellicht speelde ook de kapitaalkracht van de nieuwe herder en de vrijgevigheid of schraperigheid van kerk- en gemeenteraad een rol. Ter vergelijking geef ik U hier twee menu's op.

De eerste werd aangeboden in 1904 door E.H. R. Dewilde; de tweede dateert uit 1932 bij de aanstelling van E.H. Meuleman.

Spijskaart van 3 mei 1904:

• Lentesoepe
  Koningin Pasteyen
  Zalm met Botersaus
• Ossenspier met Groensels
  Kalfskop met Schildpaddensaus
  Kiekens en Salade
• Praalgebak
  Fruit en Nagerecht
• Koffij

Wat zeg je me daarvan?? En let wel dat ze geen Frans nodig hadden!! Wanneer doet onze Heemkundige Kring of de feestvierders van de Boerengilde dat eens na?

Spijskaart 14 juli 1932:

• Koeitong met smakelijke toespijs
• Hesp met slaad en jeugdige groenten
• Gebak
• Fruit
• Koffie.

Dat was inderdaad al heel wat democratischer!

Thans stelt men zich meestal tevreden met belegde broodjes

Trouwens wie zou dat betalen? Of degenereert de mens ook op maagterrein; of heeft hij het elke dag te goed? Maar spreuken, stoeten, maaltijden zijn bij dergelijke feesten aan ’t verdwijnen.

Dat zij die toen leefden er mogen van genoten hebben.

Zij besloten telkens hun maaltijd met een gebedsspreuk. En zo stond het ook op de "menu":

Den Here zij dank
Voor spijze en drank.