De dancings van Knokke-Heist

door Erik F Baeyens

Deel 1

Eind jaren vijftig bevoorraadde ik de jukebox van dancing “De Hoeve” in de Judestraat, Knokke. Ik vaarde toen op de zuidelijke staten van Amerika (Golf van Mexico) en bracht dan de top-tien records mee van de Amerikaanse hitparade. Ik herinner me nog vaag een plaat van één in Europa onbekende zanger. De ene zijde was “Dona” en de B-zijde: “La Bamba”. De uitbater, Pol van d’hoeve, stak een fortuin van vijffrankjes in de platendraaier om de plaat te lanceren. Het had echter geen succes en “La Bamba” werd dan ook maar wegens te weinig belangstelling afgevoerd.

De Golden Sixties

Nieuwe tijden stonden voor de deur. We leefden erin en we wisten het niet. Dancings woekerden als onkruid uit het niets. Een café die in zijn achterkeuken een plaatsje vrij had van enkele tegels groot, kreeg plots het imago van “dancing” mee. Verkrotte huizen werden opgekalefaterd en getransformeerd tot lusthuizen en alle kamers die nog net niet op invallen stonden, ingericht als gelagzaal. Enkele tafels en enkele stoelen of banken erin en dat was het dan. Rock-’n-roll en seks (no drugs). Wie heeft daar niet allemaal liggen vrijen dat de stukken eraf vlogen? Het was zoals in dat liedje: “Boer Janssens kneep de katjes in het donker. Hij kneep ze, kneep ze heel zacht”. De “kattewegel” was getuige van menig vrijpartij, maar zweeg wijselijk.

“Adios muchachos companèra de me vida”, vervlogen is de tijd. Gedurende de zomermaand was geen Knokse meer te versieren. Brusselaars en vreemde luizen, “fils à papa’s” met een glimmende sportwagen hadden de voorkeur. Eenmaal de zomer voorbij en het lief met veel liefdesverdriet niet van de straat was geraakt, kwam de arme Knokse sul moed vergaren om zijn afgewezen liefde te herkrijgen, “Second-hand-love”.

M’n maat had er iets op gevonden. Een tweedehands twee-pktje zou soelaas brengen. De jacht was open. Zwaaiend met de autosleutels rond de wijsvinger, zonnebril op de neus de dancing “De Hoeve” binnen gestapt. Over de rand van de donkere glazen de loslopende “keuns” getaxeerd en er twee uitgekozen. Slowtje gedanst op de tonen van …, welja een slow. Met een spannend gevoel de meiden naar buiten geloodst en met een elegante buiging de deuren van het twee-pktje, ter uitnodiging van inscheping, opengezwierd. “Mo vint toch, moeten wieder doarin?” Weg de twee veroveringen. Wat een afgang!

En toen kwamen de Hollanders

In Cadzand waren wat campings die veel Nederlanders naar deze uithoek van de wereld brachten. Campings. Geen dancing, wat onze noorderburen als “danstenten” omschrijven. Daarvoor moest je in Knokke wezen. “Nou, je weet wel Kees, die leuke plek gekend om zijn zangfestival en half naakte wijfies op het strand”. In een ander land mag je altijd dat ietsje meer dan dat wat in eigen land toegelaten is. Dat telt toch voor de Nederlanders. De hartstikke leuke danstent “De Hoeve” werd ontdekt en van toen af was het hek van de dam. Alle meisjes die zich zonder chaperone of lief in de dancing waagden, werden als beloftevolle meiden beschouwd.

De arrogantie vierde hoogtij en de maandagmorgen begaven gemeentewerklieden zich naar de grens om de “geleende” fietsen, die achteloos in de grachten gekeild waren, terug op te vissen. De slachtoffers konden hun gestolen goed terug ophalen in de opslagplaatsen van de gemeente.

In Cadzand waren wat campings die veel Nederlanders naar deze uithoek van de wereld brachten. Campings. Geen dancing, wat onze noorderburen als “danstenten” omschrijven. Daarvoor moest je in Knokke wezen. “Nou, je weet wel Kees, die leuke plek gekend om zijn zangfestival en half naakte wijfies op het strand”. In een ander land mag je altijd dat ietsje meer dan dat wat in eigen land toegelaten is. Dat telt toch voor de Nederlanders. De hartstikke leuke danstent “De Hoeve” werd ontdekt en van toen af was het hek van de dam. Alle meisjes die zich zonder chaperone of lief in de dancing waagden, werden als beloftevolle meiden beschouwd.

De arrogantie vierde hoogtij en de maandagmorgen begaven gemeentewerklieden zich naar de grens om de “geleende” fietsen, die achteloos in de grachten gekeild waren, terug op te vissen. De slachtoffers konden hun gestolen goed terug ophalen in de opslagplaatsen van de gemeente.

Het verleidingsritueel kende twee fasen. Voordat de Hollanders kwamen, verliep dit met Franse charme van “garçon, deux gin-fix s.v.p.”. De luidruchtige periode erna werd gekenmerkt door “ober, een cola met twee rietjes graag”. Vaste klanten hadden het voorrecht de kelners bij hun voornaam aan te spreken. De Franstalige Pol van d’Hoeve heeft toen, althans volgens zijn vrouw Tineke, zo uit de praktijk Nederlands geleerd.

De soep werd wel niet altijd zo heet genuttigd als hierboven beschreven. We waren toen wel de “jeugd van tegenwoordig”, maar de generatiekloof was niet zo groot. Ook de ouderen voelden er zich thuis en gingen soms in familieverband naar de dancing. Dansen deed je niet alleen. Om te dansen had je nog een partner nodig wat het sociaal samenleven in de hand werkte. Zo kende ieder iedereen. En spreken kon je toen ook nog op de dansvloer. De trommelvliezen werden nog niet zo gemarteld.

Toch wilde de naoorlogse jeugd de banden met het strenge katholicisme verleden afslanken. De uit Amerika overgewaaide revolutionaire levensstijl – flower power en de hippies – deden met de rock ‘n roll danswedstrijden hun intrede in het uitgaansleven.

Coca Cola en de spijkerbroek waren in. Nostalgie?

Dancing «De Hoeve»

Het huis nr. 45-47 (later 55-59) ter Rue de Jude/Judestraat, werd in 1933 overgenomen door Antoine Van Haelen (Dudzele) en Céline Van Temsche, die eerder op de hoek van de Lippenslaan en de Bayauxlaan “Café de Sportman” uitbaatten waar “moules et frites à volonté” geserveerd werden.

Het huis, dat doorliep naar de Chemin des Oyats (Helmweg) had al een voorgeschiedenis. In 1928 werd het aangekocht door een zekere Baudrenghien. Hij gebruikte het als tweede verblijf en doopte het “Cabaret Artistique Au Hoef”. In Ukkel in de Rue Edith Cavell had hij een estaminet dat eveneens “Au Hoef” noemde. Hij bedoelde eigenlijk hoefijzer. “De Hoef” werd later verbasterd en uitgesproken in het Knoks “d’hoeve”. Later kreeg het dan zijn oorspronkelijke naam “De Hoeve” mee. Baudrenghien was beeldhouwer en “artiste peintre”.

In het cabaret kwamen de artiesten samen. Rond de Mechelse stoof verzamelden zich de schilders Gustaaf Smets, Tytgat, Jespers, Clarot, Felix Labisse, e.a. Labisse woonde juist naast “De Hoeve” in het huis trapjes op. Later zouden vele casinogangers slurpen aan een lekkere “soupe à l’oignon” of knabbelen op een “saucisse joyeuse” doorgespoeld met een Geuze Lambik onder het getokkel van Eddy Constantin, die van katoen gaf op de afgepeigerde piano. Maar we zijn dan al lang de oorlogsjaren voorbij.

Na het overlijden van Antoine zal Céline Van Temsche de zaak in 1957 overdragen aan haar dochter Léontine (Tineke). Tineke was gehuwd met Pol Varilone die eerder in de Kustlaan de dancing St.-Germain-des-Prés uitbaatte. Eveneens in de Judestraat zouden ze in 1961 het restaurant “Tyl Uilenspiegel” tot 1984 uitbaten. Zoon Freddy was “patron au fourneau”.

In “De Hoeve” was het altijd feest. De studentenclub “Zwinneblomme” startte er bescheiden met haar bal dat als voorloper van het bekende studentenbal in het Casino zou uitgroeien. De jeugdafdeling van de PVV richtte er haar jaarlijkse feesten met “Miss Jonge Wacht” verkiezingen in. In 1963 gedurende een “Far West-avond” werden Jenny Ryelandt met als eredames Jeannine Cosyn en Marie-Lou Van De Putte verkozen.

De Hoeve in de jaren ‘50.

Het stemmige interieur.

Kelner Jerome Sys, Mevrouw Van Temsche, Tineke en Pol.

Kelner Raimond Arits, Tineke en Pol.

Pol van D’Hoeve werd in 1965 verkozen tot voorzitter van de supportersclub “Blauw-Wit”. Ondervoorzitter was Willy Boey en secretaris Walter Leber. Het lokaal van het kernkabinet werd “Café du Commerce” maar de dansfeesten werden ten voordele van de jeugdploegen van FC Knokke ingericht in “De Hoeve”. Gilbert D’hoore zorgde voor de animatie. Het was de overgetelijke tijd toen FC Knokke nog met 13-1 de Heistenaars naar huis speelde onder het gejouw van 500 FC Knokke supporters, waaronder Burgemeester Lippens met het volledige schepencollege en raadsleden. Deze hadden plaats genomen op de nagelnieuwe tribune die (althans volgens meester André D’hont in zijn Dagklapper van Knokke), gebouwd werd op de wijnkelders van het kasteel van Parmentier! We zijn al in de jaren zestig. Het volkstoerisme kent zijn hoogtepunt en de als café-dancing geregistreerde zaak verwierf bekendheid in binnen- en buitenland. Het was “the place to be”.

Het einde van “De Hoeve” kwam met de zeventiger jaren in zicht. Op 3 mei 1973 kwam het op de parking van het natuurreservaat “Het Zwin” tot een treffen met de Nederlandse gangster Van Sprang en de Knokse politie. Daarbij verloren de agenten Willy De Bree en Paul Dumaré het leven. De Hollanders waren nu in Knokke niet meer welkom. De politionele plagerijen door uitgerekend op feestdagen razzia’s te houden (de leeftijd van de uitgaande jeugd werd van 16 naar 18 jaar opgetrokken), de controles omdat er dan weer overal te weinig licht was, de wet op de brandveiligheid, de moordende concurrentie van een oncontroleerbaar woekerende wildgroei van zogenaamde dancings, de wet dat er aan iedere toegang een portier moest staan en nog veel meer, werden “De Hoeve” fataal. De zaak werd op 31 september 1978 definitief gesloten.

wordt vervolgd …

Materiaal en getuigenissen gevraagd voor de volgende uitgave:
De Judestraat: Macumba, The Ranch en Crazy Horse.
Gemeenteplein: Totem. Pepersstraat: Thalassa (Peter Pan).

Café De Hoeve, Knokke s/Mer