Frans Desmidt - Zijn leven en loopbaan
Dirk Degraeve
Bewerking: Danny Lannoy
Frans Desmidt werd geboren te Dudzele op 22 januari 1882. Zijn ouders waren Sebastiaan en Maria Lelief. Bij zijn geboorte was de moeder 35 jaar en de vader 43 jaar, ze waren beiden afkomstig uit Dudzele. Vader Sebastiaan was timmerman en moeder hield er een herberg open. Het ouderpaar was eerder liberaal gezind. Frans bezocht de plaatselijke gemeenteschool en was één van de uitblinkers van zijn klas. Hij kon zijn studies niet verderzetten want zijn vader stierf op 17 oktober 1886 en de dorpspastoor verhinderde dat Frans een studiebeurs kreeg.
Over de periode van 1894-1899 is weinig bekend. Na de dood van zijn moeder, op 11 januari 1899, kwam hij naar Knokke en ging inwonen bij Constant Schotte in de Zeestraat 119 op 21 juni 1899. Hij werd timmermansgast en tijdens de zomer trok hij naar het strand om zetels te verhuren op de strandconcessie van Schotte. Daar leerde hij een meisje kennen dat later zijn echtgenote zou worden, Lazarie Heyneman (3).
Tussen 1900 en 1905 vervulde Frans zijn legerdienst en bij zijn terugkeer ging hij inwonen bij zijn zuster Eugénie, die weduwe was, in de Lippenslaan 67 (4).
Daar Schotte zijn bedrijf stillegde ging Frans werken bij timmerman Kimpe.
Op 10 oktober 1906 trad Frans Desmidt in het huwelijk met Lazarie Heyneman (5). Zij was de dochter van Medard en Joanna Laseure en zag het levenslicht te Knokke op 7 november 1885.
Haar vader was metser, haar moeder herbergierster; ze waren beiden te Knokke geboren. Het geboortehuis van Lazarie bevond zich in de duinen bij de molen van Van Damme (de huidige Piers de Ravenschootlaan) (7), in de arbeiderswijk van Knokke. Frans huwde iemand van zijn “stand”. Het echtpaar vestigde zich in de Fincentlaan nr 6, een rijwoning met naam “Villa André”. Samen met zijn schoonvader bouwde Frans een werkplaats en startten zij een eigen bedrijf.
Drie maanden na hun huwelijk werd op 16 januari 1907 een eerste dochter, Martha, geboren. Een jaar later op 20 februari 1908 werd hun eerste zoon, André geboren en op 9 november 1913 Suzanne. In 1913 kocht Frans een stuk grond in de Lippenslaan, bouwde een huis en nam er in april 1914 zijn intrek (8).
Echter niet voor lang want in mei werd hij gemobiliseerd en krijgsgevangen genomen.
Pas in 1918 kon hij naar huis terugkeren (9).
Lazarie had op 15 januari 1915 een zoon gebaard, Fernand (Ferdinand); in 1917 werden zij verplicht door de Duitsers naar Belsele te verhuizen (10)!
Na W.O. I woonde het gezin Desmidt een tijdje in bij de ouders van Lazarie, daar hun woning erg beschadigd was.
Dankzij de bouwbedrijvigheid na de oorlogsjaren kon Frans Desmidt zich verder opwerken als aannemer van gebouwen.
In september 1919 stichtte hij het N.W.O.S. of Nationaal Werk voor Oudstrijders en Weggevoerden, afdeling Knokke en werd de eerste voorzitter (11).
Stilaan groeide de populariteit van Frans Desmidt bij de plaatselijke bevolking, met het gevolg dat hij gevraagd werd om zich kandidaat te stellen bij de gemeenteraadsverkiezingen van 24 april 1921. Hij sloot zich aan bij de Partij der Gemeentebelangen.
Dit werd meteen de start van zijn politieke loopbaan.
Frans Desmidt werd verkozen en kreeg het ambt van schepen toegewezen onder burgervader Lodewijk Deklerck.
Tijdens de legislatuur van deze gemeenteraad heerste een ware bouwkoorts te Knokke (12). De raad besloot het bouwen van woningen te bevorderen door een samenwerking met de “Nationale Maatschappij van België”. Gedurende een uiteenzetting door schepen Desmidt om aandelen te ronselen verlieten de meeste toehoorders de zaal (13a).
De bevolking groeide; waar Knokke in 1820 slechts 887 inwoners telde (14) was het aantal in 1922 gestegen tot 5000. In januari 1925 was dit aantal nog verhoogd tot 6000 inwoners. Het jaar voordien bedroeg het aantal geboorten 144, het aantal overlijdens 33; er was een ruim geboorteoverschot (15).
De verkiezingen van 10 oktober 1926 werden voorbereid. Men verwachtte een harde strijd tussen liberalen en katholieken. Vier lijsten werden voorgedragen: Nr 1 de Katholieke Partij, Nr 2 de Vooruitstrevende Partij (liberalen en leden van de opgesplitste partij van de Gemeentebelangen), Nr 3 de Onafhankelijke Partij van de Gemeentebelangen, Nr 4 een alleenstaande. Vermoedelijk was de breuk in de Gemeentebelangen er gekomen omdat de doeleinden der progressieven enerzijds en de conservatieven anderzijds te ver uit elkaar lagen. Frans Desmidt sloot zich aan bij de Vooruitstrevende Liberalen. De uitslag van de verkiezingen waren: 6 zetels voor de liberalen en 5 zetels voor de katholieken. De Onafhankelijke verdedigers van de volksbelangen behaalden één zetel.
Vanwege de katholieke verkozenen kwam dadelijk een protest tegen de uitslag wegens onregelmatigheden. In december 1926 besloot de Bestendige Deputatie tot het verbreken van de verkiezingen van oktober ‘26 (17). Een omstandig onderzoek leidde tot deze beslissing:
“de reden steunt op een samenhang van feiten, die de indruk geven dat er op brede kringen van het kiezerskorps drukking werd uitgeoefend, ten nadele van lijst Nr 1. Klachten anderzijds, betreffende het missen van stembrieven, onvoldoende inrichting der stemhokjes, enz..” (18).
Op 20 februari werd er opnieuw gestemd te Knokke. De liberalen behaalden 1168 stemmen, goed voor 5 zetels, de katholieken behaalden 1183 stemmen, goed voor 6 zetels (19). De Bestendige Deputatie keurde de verkiezingen goed ondanks een klacht van de liberalen wegens feiten van drukking en knoeierij (19).
De partij van Desmidt diende vervolgens klacht in bij het gerecht in april 1927. Bij Koninklijk Besluit werd vervolgens in juli de verkiezing ongeldig verklaard door het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Verkiezingspamflet van augustus 1927, uitgegeven door de liberale partij.
Gemeenteverkiezingen van 14 Oogst 1927.
De Vooruitstrever.
Aan de Kiezers van Knocke,
Waarde Kiezeressen en Kiezers,
Wij veroorloven ons uwe bijzondere aandacht te trekken op ons werk, programma dat we tijdens de duur van ons mandaat volledig willen en zullen afwerken:
Overweet zulks goed want dit alleen is van het allerhoogste belang.
1. Het inrichten van eene doelmatige publiciteit in het land en den vreemde.
2. Het aanleeren van vreemde talen bevorderen iets wat voor onze kinderen broodnodig is.
3. Aanmoedigingspremiën aan jongens en meisjes die zich onderscheiden in het aanleeren van een vak.
4. Steun aan de kroostrijke gezinnen.
5. De besteeniging der kustlaan en der straten op den Zeedijk uitgevende.
6. Het rein houden der straten steeds verbeteren en volmaken.
7. De volledige herinrichting van de brandweer.
8. Algemeene verfraaiing der openbare plaatsen, lanen, enz.
9. Het aanleggen van de nieuwe statieplaats en de verschillende toegangswegen.
10. Bestendig onderhoud der landelijke wegenis en het overwelven van eene gedeelte der Paulusvaart.
11. Zorgen voor het volledig behoud van het landelijk natuurschoon, de roem van onze badstad.
12. Werken om rechtstreeksche pleziertreinen te bekomen naar Knocke.
13. Het inrichten van festivals bron van inkomsten voor de kleine neringdoeners.
14. Uitbreiding der wijkkermissen en deftige volksvermakelijkheden in het algemeen.
15. Behoud van de verblijftaks en stichting van een bijzonder fonds tot onderhoud der gemeentewegen.
Stemt voor No 2.
Laster!
Onze tegenstrevers willen wat spotten omdat wij zeggen dat wij wenschen de kiescampagne, kalm en deftig te willen leiden Zij schijnen ook niet van dat gedacht te zijn want hunne twee lage en onoozele briefjes geven juist den indruk dat zij gaarne een ruwe campagne zouden willen, waar scheldwoorden de “leitmotiv” zouden geven.
Nogmaals. Wij wolgen ze niet en op hunne twee briefjes waar meer woorden dan gedachten in staan, antwoorden wij alleen dit: Ja, Minister Jaspar heeft met de kiezing van 10 October een politieken aanslag gepleegd. De katholieken zijn niet erg op de hoogte, en wij houden staan dat wanneer een minister een klacht krijgt het de gewoonte is den Heer Gouverneur aanstonds te verzoeken in beroep te gaan tegen alle mogelijke beslissingen. Dat is al meer gebeurd! En met spanning wachten wij op den uitslag van 't gerecht die zal komen.
Daarbij, de laster der katholieken is de lafheid nabij. Dat men een politiek man aanrandt, kan als hij het verdient, maar een ambtenaar aanvallen in het uitoefenen van zijn ambt en die dezelfde middelen niet gebruiken kan om zich te verdedigen, die handelswijze noemen wij een lafheid. En nogmaals brengen wij hulde aan degenen die nu door de katholieken belasterd worden.
Zeg eens, sukkel van een schrijfelaar, kwajongen, ge komt terug op die Commissie van 4 leden? Wij houden staan dat zij maar werkt “wanneer het betwistingen geldt nopens verdeelingen der stemmen of als er betwistingen bestaan over ongeldige stembrieven en anders niet”.
En nog meer! Het dossier van de kiezing van 10 October is niet voor de Commissie van 4 leden gekomen zooals gij beweert, peins nu nen keer daar iets van!!
Ziet gij nu, heerschap, hoe gij uwe kiezers zooals altijd met leugens paait!
En vraag ook eens zelf aan Pyck of hij door ons gedwongen werd, ik verzeker u dat ge het geen tweede maal zult doen, want met een duidelijk antwoord zult ge het wel verstaan, dat peins ik toch, of ge moet uw restje verstand missen.
Ja Knocksche kiezers, de schuld van al dat kiesgezeever ligt bij de Katholieken, zij hebben laffelijk misdaan en nu moeten zij maar den last van hun schuld dragen. En hoe zij zich ook trachten te verschoonen, steeds zullen wij hunne schandelijke werking aan den kaak stellen.
Antwoord op manifest,
Kiezers van Knocke.
De onbeschaamde wijze waarop de Katholieke kandidaten hun lijst aanprijzen en de aantijgingen die zij onze tegenwoordige mandatarissen ten laste leggen mogen voorzeker aan de kaak gesteld worden.
Gelukkig dat gij, Kiezers van Knocke, allen den juisten toestand kent en dat gij beseffen kunt hoe kleingeestig de voormannen der Katholieke partij optreden.
Aangenaam is het ons vast te stellen hoe zij zoo onhandig te werk gaan. Het is voor ons een echt genoegen hun manifest te ontleden. Zelfs voor de vreemde badgasten dewelke door deze heeren van de Katholieke lijst vergast worden met zulke walgelijke literatuur en die dus de juiste toestand van deze gemeente verkeerd zouden opvatten is een kleine terechtwijzing zeker niet overbodig.
Hoe prettig zult ge zeker het feit bevonden hebben dat de Katholieken openlijk erkennen dat onze gemeente zoo bloeiend is! Is het soms door hun bestuur of door het onze? Sinds bijna honderd jaar is Knocke uitsluitend bestuurd door afgevaardigden onzer partij.
Bloei beteekent vooruitgang en welzijn der ingezetenen. Gaat dit gepaard met dwang en tirany? Of is zulke bloei niet het natuurlijk gevolg van een wijs, voorzichtig en onpartijdig beheer en de volledigste vrijheid voor eenieder? Langs alle kanten is onze gemeente in de laatste jaren uitgebreid. Is het soms door de zoo treffelijke heeren der Katholieke partij? De Kiezers van Knocke weten maar al te goed wien zij dien bloei die de katholieken zelve niet verkroppen kunnen te danken hebben.
De schandelijke omkooperijen van de verkiezing van l.l. Februari die tot groote ergernis en bittere spijt der katholieke kopstukken publiek zijn geworden en die het ingrijpen van het gerecht en de vernietiging dezer kiezing hebben meegesleept zijn reeds een staaltje van wat U, Kiezers van Knocke, te wachten zou staan.
Na zulke walgelijke feiten die nu in gansch ons land de katholieken van Knocke doen aanzien als de laagsten aller onderkruipers en stemkoopers weten de inwoners van Knocke wie de heeren zijn die het bestuur van Knocke zouden hebben.
Noch geen bord linzensoep, zooals in de H. Schrift staat, maar slechts een koekenbrood betaalden zij voor hun stem.
Wie weet voor welken prijs zij zouden onze tegenwoordige vrijheid, bloei en vooruitgang verkoopen.
Kiezers van Knocke, gijallen kent onze kandidaten. Alen hebben zij hiertoe en sinds verscheidene jaren reeds medegewerkt aan den voorspoed en den bloei van Knocke.
Wij mogen fier zijn over deze vertegenwoordiging! In handen van de afgevaardigden onzer partij zal Knocke nog verder opgroeien en bloeien tot de 1ste badstad van onze kust.
Aan U om daaraan mede te werken onder onze banier. Kalm, waardig en met de vaste overtuiging van de zege wachten wij den strijd van 14den Augustus af.
Onze mandatarissen zijn mannen van een stuk. Gij zult U wel houden uw vertrouwen te schenken aan tweegezichten, overloopers en lieden die aan het hoofd der Katholieke lijst zoo onbekwaam zullen zijn in het bestuur van onze gemeente als in de uitvoering van hun privaat werk.
Op de rots van onze partij en onder n°2 staat gij vaster dan op den beton en het drijvend zand van de katholieken.
Op 14den dezer zult gij als één man stemmen onder N°2.
Een onduldbare toestand
De Burgemeester, (hoofd van de politie) en de Politie Kommissaris, komen overeen als kat en hond, de Burgemeester wil met de politiekommissaris nooit spreken, die toestand duurt nu bijna twee jaren, zulks mag niet blijven voortbestaan.
Met zulk een Burgemeester en een zak slijk...
Judas krijgt z'n 30 zilveringen
Onlangs moest de gemeenteraad over gaan tot het benoemen der tijdelijke bedienden van het badseizoen. Talrijk waren de aanvragen voor het bekomen van een plaatsje.
Onder de kandidaten waren er verscheidene mannen van Knocke, eerlijke deftige werklieden, die binst de zomer geen werk hebben en zoodoende trachten nog iets te verdienen, er was ook een Maldeghemmenaar, onlangs te Knocke aangeland, doch er reeds zeer wel bekend om zijn braspartijen en zijn ongeregeld leven. Niemand had ooit durven denken dat die persoon in aanmerking zou komen voor het bekleeden van een vertrouwenspost. Hewel het is nochtans gebeurd: De katholieken die verplichtingen hebben tegenover dit triestig persoontje hebben hem met behulp van den veelkleurigen akrobaat Dolf genoemd.
Deftige werklieden, goeie katholieken, zooals Frans Walgraeve, wier Zoons en Schoonbroeders, leiders en steunpilaren zijn der katholieke partij, werden op zij gezet.
Gij Jacobsen en Walgraeven moest luidop schande spreken van de katholieke gemeenteraadsheeren die tegenover u en andere deftige werklieden van Knocke zulke gemeene daad hebben gepleegd.
Ziedaar, Kiezers van Knocke een klein voorsmaakje van wat er u te wachten staat moesten de Katholieken ooit baas worden op het Stadhuis.
Wreekt uwe vernederde medeburgers door te stemmen voor de Lijst N°2.
We wachten uw antwoord,
De dolle schrijfelaar van de Lijst 1 durft een blaam werpen op het gerecht van Brugge, door te beweren dat de heeren gelast met het onderzoek, hun plicht niet hebben gedaan, en partijdig zijn opgetreden, dat is zeer erg en zal ongetwijfeld gevolgen hebben.
Verder zegt hij dat wij zelf mannen omgekocht hebben om te verklaren dat ze geld gekregen hebben van de katholieken, hij voegt er bij: met naam en toenaam kan ik die persoon noemen.
Hewel volmaakte vent, die alle menschen die niet onvoorwaardelijk uwe gedachten deelen verwijt voor leugenaars, bedriegers, lasteraars en brigands, in uw eerste schrijven zult ge in vette letters die namen drukken zoo niet zult gij door de openbare meening gebrandmerkt worden als het verachtelijkste schepsel dat er bestaat.
Al wie de vooruitgang wil zal stemmen voor de vooruitstrevende partij onder N° 2.
Deckers Camiel
Desmidt Frans
Van Houtte Jules
Van den Broucke M.
Vermeire Pierre
Verheye Léon
D'Hooge Charles
Stroo Camiel
Govaert Louis
Verleye Camiel
Claeys Louis
Druk. Cremers Bros., Knocke
Op 14 augustus 1927 werd er voor een derde keer naar het kieshokje gegaan. Alles verliep veel rustiger door het feit dat men de handen vol had met de seizoenbedrijvigheid. Ondanks het neerleggen van een klacht van de katholieken werden in november ‘27 de verkiezingen goedgekeurd. De katholieke partij behaalde 1298 stemmen (5 zetels), de liberalen 1378 (6 zetels).
Frans Desmidt werd verkozen en bij Koninklijk Besluit van 21 november burgemeester benoemd. De kersverse burgervader besefte dat voor een badstad in opbloei het noodzakelijk was tegemoet te komen aan de noden van de tijd.
Men nam beslissingen om het waterleiding -en rioleringsnet uit te breiden want in de huidige toestand en met de ontwikkeling van de badplaats, werd dit een noodzaak. De N. V. Compagnie Immobilière Le Zoute, die praktisch het gehele oostelijk deel van de gemeente in beheer had, eiste dat het gemeentebestuur maatregelen zou nemen om het net aan te passen op haar gronden. Burgemeester Desmidt was niet akkoord, zolang de gemeente zelf niet het beheer kreeg over het zuiveringsstation en het strand van het Zoute (21).
Ondertussen was men reeds gestart met het aanpassen van het waterleiding -en rioleringsnet aan het Albertstrand en in het dorp (22). De Compagnie Het Zoute zag zich genoodzaakt de eisen van de burgemeester in te willigen om haar zomerklanten niet te verliezen ten gevolge van een verouderd stelsel.
Ook werden maatregelen genomen om verfraaiingswerken (beplantingen) te laten uitvoeren en de belangrijkste straten te bestenigen (sic-bestenen) (23). Vooral deze laatste maatregel werd niet in dank afgenomen door onder meer het Van Bunnen (plein)-comité. Deze groep was namelijk bevreesd dat deze laan een parkeerruimte zou worden “voor de auto’s van de rijken die in de hotels aan de Lippenslaan gelegen waren” (24).
Burgemeester Frans Desmidt wordt ingehaald in 1927. Hier de gelegenheidskoets ter hoogte van de Carlton op het Albertplein. De burgervader zit hier in het gezelschap van schepenen Van den Broucke en Deckers.
De Harmonie De Zeegalm blaast uit volle borst ter ere van de notabelen die op de pui van het stadhuis staan.
In 1929 werd een bezoek gebracht aan een zuiveringsinstallatie te Vucht-Nederland. Op de foto, Burgemeester Desmidt, een ingenieur en schepen Camiel Deckers.
In het voorjaar van 1928 werden ook beslissingen genomen om de toegankelijkheid van Knokke te verbeteren: het tot stand brengen van de autobuslijn Knokke-Breskens, de uitbreiding tot aan Knokke van de spoorlijn Brugge-Heist, het doortrekken van de tramlijn tot in het centrum. Op 5 juli 1929 werd tenslotte een buslijn Knokke-Brugge in voege gebracht.
Ten voordele van het toerisme werden maatregelen getroffen om de openbare verlichting uit te breiden, de vuilnisdiensten aan te passen en de badendienst beter te organiseren.
Vervolgens besliste men ook het politiekorps uit te breiden want de ordehandhaving werd een moeilijke zaak door de volkstoeloop in de zomer. Bij dit alles vergat het gemeentebestuur haar eigen bevolking niet en werd er grond aangekocht voor het bouwen van een gemeenteschool. Dit alles geeft een duidelijk beeld hoe vlug Knokke groeide van een enigszins toeristisch dorp aan de zee tot een voor de dertiger jaren volwaardige badplaats. Ook kunnen wij, uit de talrijke beslissingen genomen in 1928, afleiden dat het een energiek gemeentebestuur was met aan het hoofd burgemeester Frans Desmidt.
Op 29 december 1928 werd door de gemeente een vergunning verleend aan de N. V. Knocke- Duinbergen Extension voor het bouwen van een casino (25). Desmidt fungeerde in de onderneming als burgemeester en als aannemer. Hij verrichtte er een titanenwerk om in slechts 6 maanden tijd de werken te beëindigen. Op 5 juli 1930 werd het casino officieel geopend. De voorgeschiedenis tot het bouwen van dit casino was voor Frans Desmidt een al even zware karwei. Knocke-Duinbergen Extension die haar zetel te Antwerpen had, wilde op die locatie aanvankelijk geen casino bouwen. De grond zou voor appartementsbouw aangewend worden. De burgemeester diende maandenlang te onderhandelen met Gustaaf Nellens, afgevaardigde-beheerder van de maatschappij. Het resultaat van de onderhandelingen was dat het casino er zou komen mits een jaarlijkse bijdrage van de gemeente van 350.000 fr ten gunste van de maatschappij en dit voor de duur van 30 jaar (26).
In juli 1929 werd het vliegveld van het Zoute ingehuldigd (27).
De terugbetalingen van de leningen die de gemeente aanging om alle werken te financieren werden gespreid over 60 jaar om de bevolking niet te veel te belasten met schulden. Hiermee bewezen de gemeenteraadsleden dat ze een toekomstgerichte visie hadden.
Op 9 oktober 1932 waren er gemeenteraadsverkiezingen. Twee partijen kwamen op, namelijk de liberalen en de katholieken. De sfeer was niet vergelijkbaar met die van zes jaar geleden. De verwachtingen werden bewaarheid, de liberalen wonnen de verkiezingen van de katholieken met 6 zetels tegen 5. Uittredend burgemeester Desmidt behaalde een vierde van de naamstemmen.
In 1936 stelde Frans Desmidt zich kandidaat op de lijst van de liberalen voor de Wetgevende verkiezingen. Thooris, de lijsttrekker van het gewest, had zich teruggetrokken en Frans Desmidt werd meteen verkozen als volksvertegenwoordiger. Bovendien voerde de liberale partij een verjongingspolitiek. Ze had de keuze tussen twee kandidaten: Desmidt en Sabbe. Frans Desmidt werd voorgedragen omdat Sabbe te Vlaams-nationalistisch was. Deze keuze veroorzaakte bijna een scheuring binnen de liberale groepering in Knokke; schepen Vandenbroucke bleek een aanhanger te zijn van Sabbe. De stukken werden uiteindelijk toch nog gelijmd (28).
Het laatste grote ontwerp vóór W.O.II was de goedkeuring voor het aanleggen van een gemeentelijk sportstadion (29).
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 16 oktober 1938 werd Desmidt voor een derde maal verkozen tot burgemeester. Zijn partij behaalde 1805 stemmen (6 zetels), de volkspartij behaalde 1659 stemmen (5 zetels) (30).
De eedaflegging van Frans Desmidt als burgemeester van Knokke op 14 januari 1933.
(STEMPEL)
West-Vlaanderen
Eedaflegging
Art. 61 der gemeentewet, wet van 1ⁿ Juli 1860.
Ten jare 1900 drie-en-dertig, den 14 Januari te 10 uur
is voor Ons .... Janssens de Bisthoven, Gouverneur van West-Vlaanderen
verschenen Mr Desmidt Frans bij Koninklijk besluit van 2 Januari 1933.
Burgemeester benoemd der Gemeente Knocke mits eene jaarwedde van .....fr ten einde in onze handen af te leggen den eed voorgeschreven door art. 61 der wet, van 30ⁿ Maart 1836 en door de wet van 1ⁿ Juli 1860.
En gemelde Sieur Desmidt Frans heeft den volgenden eed afgelegd:
“Ik zweer getrouwheid aan den Koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de wetten van het Belgische Volk.”
Proces-verbaal van de tegenwoordige akte is in dubbel opgesteld en de comparant heeft met Ons geteekend.
(HANDTEKENINGEN)
Geregistreerd een blad geen verzending te Brugge B.A. Zuid
den 16e Januari 1933 …. 1027... blad 71 vak 8
Ontvangen dertien frank 85 centiemen
De Ontvanger,
(HANDTEKENING)
Een plechtigheid aan het monument in 1939.
V.l.n.r. secretaris Jan Claeys, raadslid Andries Landschoot, schepen C. Deckers, raadslid Jérôme Waeghe, Burgervader Desmidt, Leon Lippens, schepen Marcel Van den Broucke, M. Maertens, en raadslid Julien Stepman.
Desmidt en Van den Broucke bij een manifestatie op het “vliegplein”.
Bericht van Frans Desmidt, gericht aan de Secretaris-Generaal van Binnenlandse Zaken, waarbij hij zijn ontslag indient als burgemeester:
Badstad
Ville Balnéaire
Knocke A/Zee
Knocke s/Mer
(SCHILD)
Kabinet van den Burgemeester
Cabinet du Bourgmestre
Knocke den 19-9-1940
Waarde Heer,
De bezettende macht verbiedt mij de verdere uitoefening van mijn ambt als Burgemeester der Gemeente Knocke.
Diensvolgens heb ik heden mijn ontslag bij den heer Goeverneur der Provintie ingediend;
Hoogachtend;
Aan den heer Sekretaris-generaal voor Binnenlandsche Zaken te Brussel
*********
Brief van Frans Desmidt aan Oberstleutnant Heuson:
den 19-9-40
Aan den Heer Oberstleutnant Heuson
Feldkommandatur te Brugge
Waarde Heer,
Bij deze heb ik de eer, Ued. mede te deelen dat ik heden bij den Heer Goeverneur der Provintie, mijn ontslag als Burgemeester der Badstad Knocke heb ingediend.
Achtingsvol
F. Desmidt.
Op 19 september 1940 diende Frans Desmidt zijn ontslag in als burgemeester van Knokke. Voor de familie Desmidt had W.O.II een tragisch gevolg. André, de oudste zoon, moest onderduiken voor de bezetter en dochter Suzanne vluchtte naar Nederland. Fernand werd door de bezetter opgepakt in oktober van 1940 (31).
Op 7 juni 1944 werd Frans zelf opgepakt door de Gestapo en werd afgevoerd naar de gevangenis van Gent.
Van 10 augustus tot eind september 1944 verbleef hij in het kamp van Buchenwald. Hij werd toen overgebracht naar Brunshausen in Kreis Gadersheim (tussen Kassel en Hannover) waar hij te werk gesteld werd ter voltooiing van de Heinkel-fabriek.
Ten gevolge van een longaandoening, onvoldoende verzorging en ontbering stierf Frans Desmidt in dit kamp op 25 november 1944 (32).
Het stoffelijk overschot van burgemeester Desmidt werd in februari 1949 overgebracht naar Knokke waar hij onder massale belangstelling ten grave werd gedragen.
Afschrift van het doodsbericht van Frans Desmidt
Gemeentebestuur Knocke a/Z
(SCHILD)
Afschrift
G2
Sterbeurkunde
(Standesamt Clus, Nr 9/1945)
Franz Desmidt, Belgier, wohnhaft Brunshausen, ist am 25.11.1944, um unbekannt Minuten in Brunshausen verstorben.
Der Verstorbene war geboren am 22 Januar 1882.
Der Verstorbene war – nicht -- verheimtet.
Clus, den 6 August 1946.
(Siegel)
Standesamt Clus
Kreis Gandersheim
STEMPEL: Gemeentebestuur van Knokke A/Z, West-Vl)
Der Standesbamte
(geteekend Lober)
Voor gelijkvormig afschrift:
Knokke a/Zee, den 15-10-1946.
De Burgemeester.
1949: Het stoffelijk overschot werd ten grave gedragen op de Sint-Helenabegraafplaats in de Polderweg (Deklerckstraat). De gemeenteraad en bestuursleden van de Oudstrijdersbond wandelen links en rechts van de lijkbaar, gevolgd door de familie. Onder de aanwezigen Oud-Minister Maurice Lippens.
Gedachtenis uitgegeven op de begrafenis van Frans Desmidt:
FOTO (Frans Desmidt)
Ter nagedachtenis van de heer Desmidt Frans
- Burgemeester van Knokke A/Z.
- Oud-Volksvertegenwoordiger
- Provinciaal Voorzitter van het N.W.O.S.
- Voorzitter Nat. Strijdersbond Knokke 1914-18.
- Ere-Voorzitter Rode-Kruis Knokke
- Voorzitter van het Willemsfonds Knokke
- Voorzitter “Willen is Kunnen” Knokke
- Voorzitter der Liberale Partij Knokke
- Voorzitter of Bestuurslid van vele groeperingen
Vereerd met talrijke eretekens waaronder:
Ridder in de Leopoldsorde,
Burgerkruis 1e Klas – en andere.
Geboren te Dudzele de 22 Januari 1882 en, na aanhouding door de G.F.P. op 7 Juni 1944, naar Buchenwald weggevoerd en bezweken in het Kommando te Bad-Gandersheim op 25 November 1944.
Hij leefde voor zijn Volk!
Hij stierf voor zijn Volk!
Druk. Van Poucke – Knokke.
Gedenkplaat aan de gevel van het woonhuis in de Lippenslaan, onthuld op 9 oktober 1949.
Gedenkplaat aan de gevel van het woonhuis in de Lippenslaan, onthuld op 9 oktober 1949:
Hier woonde Frans Desmidt
Burgemeester van Knokke
1927-1944
Als politiek gevangene overleden in het concentratiekamp van Buchenwald (Duitsland)
de 25-11-1944
Vanwege Knokke Center 9-10-1949
Van 10 januari 1947 tot 17 december 1962 zetelde Fernand Desmidt, zoon van wijlen Frans, in de gemeenteraad. André nam na W.O. II het bedrijf van zijn vader over en zetelde in de gemeenteraad van 1977 tot en met 1983 als PVV raadslid in Kartelverband (Volksunie, Socialisten, Liberalen).
Suzanne baatte lange tijd een bakkerij uit op de zeedijk en verhuisde later naar Zeeuws Vlaanderen.
Martha (+1967) huwde René Van Parys en was actief in de hotelsector.
De echtgenote van Frans Desmidt, Lazaria Heyneman, overleed op 9 oktober 1973.
De afstammelingen van Frans Desmidt zijn nog steeds bedrijvig in de bouw- en immobiliënsector en de horeca.
(opgemaakt in 1978 / bewerking 1999)
Bibliografie
- G.A.K. = Gemeentelijk Archief Knokke
- R.A.K. = Rijksarchief Brugge
Bronnen
Bronnen in handschrift
- G.A.K. Bevolkingsregisters van Knokke
- Bevolkingstellingen
- 1890-1900
- 1900-1910
- 1910-1920
- 1920-1930
- G.A.K. Gemeenteraadsverslagen Knokke. Boek per
- 3.12.1920 tot 24.10.1925
- 13.01.1928 tot 27.12. 1929
- 27.12. 1929 tot 28.05. 1934
- 28.05.1934 tot 6.01.1938
- G.A.K. Register van de burgerlijke stand.
- Geboorteakte, huwelijksakte, overlijdensakten
- Register van het kadaster van Knokke.
Werken
- D’Hont André, Dagklapper uit Knokke, Tielt, 1970, 321 p.
- D’Hont André, Hoe het groeide en bloeide, Tielt, 1976, 331 p.
- Lannoy Danny, Van Polderdorp tot Badplaats, Knokke, 1976, 445 p.
- Liber Amicorum, Jan Claeys, stadssecretaris, Tielt, 1967, l44 p.
- Brugsch Handelsblad, artikels
Interviews
- Jan Claeys, (1900-1984) stadssecretaris van Knokke van 1925 tot 1965.
- Jimmy Debruecker, voorzitter Heemkring Cnoc is ier van 1973 tot 1981.
- André Desmidt (+1985) zoon van Frans Desmidt.
- André D’hont, correspondent-fotograaf van het Brugsch Handelsblad.
Verwijzingen
- Gegevens verkregen dankzij de hulp van André Desmidt, zoon van wijlen Frans Desmidt. Er zijn geen geschreven bronnen gekend.
- Bevolkingsregister van Knokke, volkstelling 1890-1900.
- A. D’hont, Dagklapper uit Knokke, p. 196 en p. 197.
- Bevolkingsregister van Knokke, volkstelling 1900-1910.
- Register van de burgerlijke stand, uittreksel huwelijksakte.
- Register van de burgerlijke stand, uittreksel geboorteakte.
- D. Lannoy, Van Polderdorp tot Badplaats, Knokke, 1976, p. 365.
- Kadaster Knokke. Boek I was beschadigd, veel onleesbaar. Wel kon worden uitgemaakt dat hij een perceel grond had aan de Lippenslaan, vermoedelijk nr 223, met een belastbaar inkomen van 48.000 fr. Verder had hij 4 of 5 percelen in de Blancgarinstraat, braakliggende gronden in de Koninklijke Laan en Elisabetlaan. Verder nog een perceel in de Van Bunnenlaan, vermoedelijk reeds bebouwd met een belastbaar inkomen van 21.000 fr. Het laatste stuk grond aan de Elisabetlaan kocht hij in 1937.
- A. D’hont, Dagklapper..., p. 198. Informatie over de oorlogsjaren waren niet te vinden daar de militieregisters onvolledig en beschadigd waren.
- Informatie via André Desmidt. Waarom zij verplicht moest verhuizen was hem onbekend.
- Informatie verkregen door Jan Claeys, gemeentesecretaris van Knokke van 1925 tot 1965.
- Brugsch Handelsblad, 4 februari 1922. In dit nummer lezen we dat het bouwen toch niet “ziekelijk” of “zinneloos” zou mogen gebeuren.
- Gemeenteraadsverslagen van Knokke, boek per 3.12.1920 tot 18.05.1922, p. 188, zitting van 27 januari 1922.
13a. A. D’hont, Hoe het Groeide en Bloeide te Knokke, Tielt, 1976, p. 272. - D. Lannoy, Van Polderdorp tot Badplaats, op.cit. p. 420
- Register van de burgerlijke stand, jaar 1924, boeken I en 3.
- Liber Amicorum,…, p. l39.
- A. D'hont, Hoe het Bloeide..., p. 285.
- A. D’hont, op.cit., p. 286.
- Gemeenteraadsverslagen, boek per 13.01.28 tot 27.12.29, p. 25, zitting van 20 januari 1928.
- Gegevens Jan Claeys. Wanneer de Cie. die concessie kreeg is hem onbekend.
- Gemeenteraadsverslagen, boek per 13.01.28 tot 27.12.29, p. 101, zitting van 3 april 1928.
- Gemeenteraadsverslagen, op.cit., p. 40, zitting van 30 januari 1928. De belangrijkste straten: Lippenslaan en zijstraten, Van Bunnenlaan.
- Gemeenteraadsverslagen, op.cit., p. 49, zitting van 18.02.1928.
- Gemeenteraadsverslagen, op.cit., p. 249, zitting van 29 december 1928.
- Gegevens Jan Claeys, schriftelijke bewijzen had hij echter niet.
- De rol van Desmidt bij deze onderneming is beperkt. Het vliegveld werd aangelegd op de gronden van de NV. Compagnie Immobilière Le Zoute.
- Gegevens Jan Claeys; hij kon me geen geschreven bronnen tonen.
- Gemeenteraadsverslagen, boek per 28.05.1934 tot 6.01.1938, p. 284, zitting van 7 februari 1937.
- A. D’hont, Hoe het Groeide..., p. 316.
- A. D'hont, Dagklapper..., p. 198.
- Register van de burgerlijke stand, dossier vonnissen strekkende tot de vervanging der akte van overlijden 1945, p. 98.
FRANS DESMIDT - Chronologie
1882 22 januari: geboorte van Frans Desmidt te Dudzele.
1899 11 januari: vestigt zich te Knokke.
1900-1905: vervult zijn legerdienst.
1906 10 oktober: huwt Lazarie Heyneman uit Knokke.
1907 16 januari: geboorte van dochter Martha.
1908 21 februari: geboorte van zoon André.
1913 9 november: geboorte van dochter Suzanne.
1915 5 januari: geboorte van zoon Ferdinand.
1919: sticht het N.W.O.S. Nationaal Werk voor Oud-strijders en Weggevoerden. Wordt de eerste voorzitter van de Nationale Strijdersbond afdeling Knokke.
1920: start een eigen aannemingsbedrijf.
1921 24 april: zet zijn eerste stappen in de lokale politiek, wordt verkozen als schepen.
1926 10 oktober: verkiezingen, worden ongeldig verklaard.
1927 20 februari: herverkiezingen, worden ongeldig verklaard.
1927 14 augustus: herverkiezingen, worden goedgekeurd, wordt bij K.B. van 21 november 1927 tot burgemeester van Knokke benoemd.
1932 9 oktober: wordt herverkozen als burgemeester.
1936: wordt bij de Wetgevende verkiezingen tot Volksvertegenwoordiger verkozen voor de liberale partij.
1938 16 oktober: herverkozen als burgemeester.
1940 19 september: dient onder dwang zijn ontslag in als burgemeester.
1944 7 juni: wordt opgepakt door de bezetter en weggevoerd naar Gent.
1944 10 augustus-30 september: verblijft in het kamp van Buchenwald in Duitsland.
1944 25 november: sterft te Brunshausen, Kreis Gadersheim.
1949 5 februari: zijn stoffelijk overschot wordt overgebracht naar Knokke. Frans Desmidt wordt begraven op de gemeentelijke begraafplaats in de Deklerckstraat.
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]