Merkwaardige gebouwen: De villa Rêve d'enfant
Danny Lannoy
Naar aanleiding van het artikel Architect Adolphe Pirenne in het tijdschrift Nr 35 van Cnoc is ier (Jaargang 1998) kwam er enige reactie van de eigenaar van een villa in de Fochlaan. We kregen een overzicht van de bewoners en vonden het nuttig deze gegevens te publiceren.
De cottages gezien vanaf de Elisabetlaan; v.l.n.r. Cottage Les Ifs (1909), Jean de Nivelles (1910), Colac (1910), Terpsichore (1912), Wonderland. Op de achtergrond de latere Sparrendreef.
De pas opgerichte Compagnie Immobilière Le Zoute had een urbanistisch plan laten opmaken door stedebouwkundige Joseph Stübben met vooral aandacht voor alleenstaande woningen, zijnde villa’s en cottages.
In 1911 werd een perceel bouwgrond verkocht door de Cie, vertegenwoordigd door Maurice Lippens, advocaat en burgemeester van Moerbeke-Waas, aan weduwe Henri Clavareau, geboren Georgine Van Sprangh. Het 500 m2 groot perceel bevond zich bij het Engelspad, waar de Fochlaan zou worden aangelegd. Het kadasternummer was “Sectie A nr 272 H2”.
François Decuyper, landmeter-expert te Knokke, tekende het opmetingsplan. Mevr. Clavareau kocht de grond voor 2.000 fr, te betalen in 5 annuïteiten van 400 fr; de eerste betaling gebeurde op 4 oktober 1912.
Adolphe Pirenne werd aangeduid om de plannen te tekenen van de woning. De voorkeur ging uit naar een cottage die een Engelse naam kreeg, Wonderland.(3)
De cottage paalde aan de latere Fochlaan en had de voorgevel aan de zuidkant. Ten noorden lag het Engelspad (en het latere Poolspad). Aan de voorgevel was op de benedenverdieping een erker aangebracht. De hoofdingang was, via een overdekt terras, bereikbaar langs de tuin. De onderbouw bleef in ongeschilderd paramentbaksteen. De gevels van de eerste verdieping waren wit geschilderd. Boven het raam was de puntgevel voorzien van imitatie-vakwerk, eigen aan de Anglo-Normandische stijl.
De overige gevels waren eerder sober afgewerkt. Het grote dakvolume werd doorbroken door twee standvensters met plat dak; het dak aan de zuidgevel vormde ook het overdekt terras van de ingang.
De meeste villa's in de omgeving werden in dezelfde stijl opgetrokken. De cottage in de Fochlaan 23 is dan ook opgenomen als waardevol gebouw in de lijst van het St. Lucasarchief (1).
Opmetingsplan van het perceel (landmeter De Cuyper)
Knocke-Zoute – Avenue Foch. Villas “Cadsant”, “Wonderlant” et “Terpsichore”.
De Fochlaan in de late jaren twintig met de villa’s Cadzant (1913) en Terpsichore (1912) en tussenin villa Wonderland, toen eigendom van advocaat Dierckx.
In 1914 verkocht Mevr. Clavareau de villa aan de befaamde componist-musicus-violist Eugène Ysaye.
De akte werd verleden bij notaris Emile-Henri t’Serstevens uit Sint-Gillis en meester Ernest Clavareau uit Brussel.
Knocke-sur-Mer
Une villa avec dépendances dénommée Villa Wonderland, cadastrée Section A numéros 272 K8 et 272 L8, contenant quatre cent trente-deux mètres carrés cinquante décimètres carrés, tenant à la société anonyme La Knockoise sur une largeur de dixhuit mètres cinquante centimètres, à Monsieur Bickx sur une longueur de vingt-cinq mètres, à la société anonyme Le Zoute sur une largeur de seize mètres dix centimètres et à la venderesse sur une longueur de 25 mètres cent quinze millimètres.
De verkoopprijs was inmiddels gestegen tot 16.000 fr.
Eugène Ysaye (Luik 1858-Brussel 1931) liet in 1913 een grote villa optrekken aan het Engelspad naar de plannen van bouwmeester Henri Lafontaine (2).
De violist-toondichter kwam uit een talentvolle familie van muzikanten. Hij behaalde tal van eerste prijzen en onderscheidingen en werd een van de grootste violisten van België en Europa. Zijn concerten over gans de wereld trokken volle zalen.
Vanaf 1912 verbleef hij, eerst te Duinbergen en dan in het Zoute. De villa Chantarelle werd vernield gedurende W.O. II.
Hij had ook nauwe banden met Koningin Elisabeth, dit leidde tot de jaarlijkse “concerten Ysaye”.
Plan van de voorgevel (Architect A. Pirenne, 1912).
Gedurende een van zijn rondreizen in 1901 naar Dresden en München kreeg hij bericht dat zijn zesjarig zoontje erg ziek was. Na één van zijn avondconcerten greep hij spontaan naar zijn pen en schreef de muziek van Rêve d’Enfant in afwachting van een telegram met meer nieuws. “Rêve d’Enfant”, een muziekstuk voor viool en opgedragen aan zijn zoon Antoine, zou ook de naam worden van de nieuw aangekochte villa in de Fochlaan (4).
De echtgenote van Ysaye was op 9 februari 1924 overleden. Ondanks zijn slepende ziekte bleef hij actief in de muziekwereld. Hij huwde in 1928 met Jeanette Dincin, een leerlinge.
De vijf kinderen van Ysaye die de verkoop behartigden waren:
- Hélène Ysaye en echtgenoot Erwin Harris, ingenieur, wonende te Boedapest.
- Gabriel Ysaye, muzikant, wonende te Sint Gillis.
- Antoine Ysaye, muziek-uitgever wonende te Elsene.
- Théodore Ysaye, impressario, wonende in Boulogne-sur-Seine.
- Thérèse Marie Ysaye, weduwe van Octave Wouters de Coppens, gehuwd met Maurice Payen, verkoper van schilderijen, wonende te Parijs.
In 1928 werd advocaat Octave Dierckx-Gandibleux uit Elsene de nieuwe eigenaar. Dierckx (°Antwerpen 1882) was oud-minister en senator. De eigendom werd aangekocht voor 150.000 fr tegenover 16.000 fr in 1914.
Muziekstuk: “Rêve d'Enfant” van Eugène Ysaye uit 1901.
A mon petit Antoine
Rêve d'Enfant
Op. 14
pour Violon
avec accompagnement d'Orchestre déduit
ou de piano
par Eugène Ysaye
London, Enoch & Sons
1901
Op 22 oktober 1936 werd een akte verleden bij notaris Pierre De Doncker te Brussel tussen Octave Dierckx en de nieuwe eigenaars Mr. en Mevr. François Dewies-Lauterbach uit Sint-Pieters Woluwe, afgevaardigde-administrateur van het Office des Propriétaires. De verkoop werd gesloten voor een bedrag van 190.000 fr.
In 1941 werd de cottage andermaal doorverkocht aan Mr. en Mevr. Adolphe de Cooman-Van den Berghe uit Ninove ten kantore van Notaris Karel Van den Berghe te Ninove. De verkoopprijs bedroeg 250.000 fr.
In 1985 werd bij Notaris Jozef Van den Berghe, (houder der minuten van de notarissen Van den Berghe sedert 1896) de overname betekend. De nieuwe eigenaar werd Mevr. Jeanine de Cooman, echtgenote van J.A. van Stappen.
De prijs bedroeg 3,3 miljoen!
Voetnoten
- Inventaris Bouwkundig Erfgoed, Villawijken van Knokke-Zoute. In 1995 werd in opdracht van het gemeentebestuur een inventaris opgemaakt van de villa’s in de omgeving van de Prins Karellaan.
- Knokke en de Belle Epoque, biografie architecten, blz. 331.
- Knokke en de Belle Epoque, architectuur in het Zoute blz. 216.
- Gegevens J.A. van Stappen.
Bibliografie
- D. Lannoy, Knokke en de Belle Epoque, De Distel, 1993.
- D. Lannoy, Knokke-Heist Terugblik, De Distel, 1998.
- J.A. van Stappen, opzoekingen en notarisakten.
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]