Geschiedenis van de cartoonale (vervolg)

André Desmidt

 In het vorige boekje hadden we het over het ontstaan van de cartoonale en schetsten we de geschiedenis vanaf het ontstaan tot aan de fusie (1971). Nu nemen we de volgende tien jaren onder de loupe.

1971

In 1971 - het jaar van de fusie- kon de wereldkartoenale doorgaan in de Schaapstal van het Boerenhof van 29 juni tot en met 30 augustus. Er werden 1100 cartoons ingezonden waarvan er 230 werden geselec­teerd en tentoongesteld.

Ondanks zijn drukke ambtelijke bezigheden als gemeentesecretaris van deze nieuwe badstad bleef Huib Gobert nauw betrokken bij het gebeuren en fungeerde hij nog graag als secretaris van de jury. Zo kon hij contact houden met zijn vrienden juryleden maar ook en vooral met de mensen van de nationale en internationale pers.

 1972

Eric Parez die voorheen de technische realisatie van de tentoon­stelling voor zijn rekening nam en door de jaren heen als rechterhand van Huib Gobert ook meer en meer bij de administratie en dagelijkse zaken van de cartoonale betrokken werd, wordt de realisator van het geheel. Hij laat zich bijstaan door Wilfried De Schepper administratief medewerker bij de dienst toerisme, tevens secretaris van de vzw Humorstad.

De 11de Wereldkartoenale gaat door in de Schaapstal van het Boerenhof en telt 3.693 bezoekers. De volwassen bezoekers betaalden 20 fr (kinderen 5 fr) maar men kon ook een gezinskaart kopen voor 50 fr.

 In de aanloop van de tentoonstelling ontvingen de organisatoren 1391 inzendingen uit 28 landen.

Op de vernissage herkennen we o.a. Robert De Corte, Manu Desutter, Eugène Mattelaer en Karei De Grauwe met Yasar Tonguc, Ferruk Dogan en Peter Sallberger.

1973

De twaalfde editie gaat door met Eric Parez als volwaardig realisator en als secretaris van de jury. Uit 27 landen kwamen 1762 inzendingen waarvan de jury er 366 selecteerde tot groot genoegen van de bezoekers.

Jurylid Staf Knop realisator Eric Parez en Wilfried De Schepper

1974

Na een geschil met cartoonist Tom Smits uit Nederland moest men uitkijken voor een ander embleem of logo...

Wie herinnert zich niet de "tranen met tuiten" lachende mannetjes als symbool van de cartoonale getekend door die Nederlander? Hij nam in de beginjaren deel aan de wedstrijd en stond overeen­komstig het reglement dolgraag zijn rechten af aan de vzw Humor-festival die ze kon "rechtenvrij" gebruiken in functie van de promotie van het cartoonfestival.

Toen de inrichtende vzw enkele jaren later de mannetjes begon de commercialiseren door ze af te beelden op allerhande gebruiksvoor­werpen zoals glazen, schotels... rook de kunstenaar geld. Het was niet de bedoeling om de auteursrechten daarvoor af te staan!

Maar... in de marge kwam men via een artikel in de krant De Standaard van 9 april 1974 ook te weten dat de Engelse cartoonist GILES gelijkaardige (weliswaar niet wenende...) ventjes 20 jaar eerder had getekend. Toevallig hield de heer Marcel Depoorter uit Ekeren die bij als onderwijzer...

In afwachting van een uitspraak stopte Knokke-Heist het gebruik van dit succesvol logo en schreef een wedstrijd uit voor een nieuw embleem. Dit in 't kader van de dertiende wereldkartoenale.

Uiteindelijk won de Joegoslaaf Aleksander Klas de wedstrijd en tot op heden wordt zijn ontwerp als logo gebruikt.

De cartoontentoonstelling liep van 29 juni tot en met 8 september ten voordele van UNICEF in de Humorhall Laguna Beach.

Burgemeester-Voorzitter Manu Desutter en Eric Parez als realisator hadden de touwtjes in handen en slaagden er in het internationaal karakter van deze grootse tentoonstelling verder te verzekeren.

De tentoonstelling omvatte vier delen:

• Cartoons
• Striptentoonstelling
• History of the comic strips (1894-1973)
• Dia-reeks “Overzicht van het Nederlands beeldverhaal”

Voor het nieuwe logo kwamen 69 inzendingen binnen uit 17 landen (er werd beroep gedaan op alle vroegere deelnemers. De publieksprijs ging naar de Joegoslaaf Klas die dus ook de winnaar werd en van zijn ontwerp werden onmiddellijk stickers en vlaggen gemaakt. Het nieuwe logo prijkte ook op het briefpapier.

1975

UNESCO roep het jaar 1975 uit tot jaar van de vrouw en meteen wordt dit ook het thema van de tentoonstelling die loopt van 28 juni tot en met 7 september (Humorhall Laguna Beach).

Men spreekt nog steeds van Wereldkartoenale (voor het eerst in 1968) . Het thema is blijkbaar zeer aantrekkelijk want het bezoekersaantal is quasi verdubbeld. Uit 31 landen kwamen 1816 tekeningen.

Aanvullend aan de basistentoonstelling was er ook een project: Humor en satire in Frankrijk, wat de tentoonstelling en ook de badplaats ruime persbelangstelling gaf in Frankrijk. Naast cat. A gewone cartoon en cat. B humoristische affiche was er ook een cat.C Ontwerp diploma van verdienste.

1976

Dit jaar hebben we een jubileumeditie of een retrospectieve die doorgaat van 26 juni tot en met 5 september en gelet op het 15- jarig bestaan geen thema bij deze editie. Voor het eerst werd de cataloog of beter gezegd het Davidsfonds- cartoonboek voorgesteld op de vernissage van de tentoonstelling. Daar vernemen we ook dat er 35 landen deelnamen met in totaal 1500 inzendingen (persnota).

De Bulgaarse laureaat Nicolas Pecareff (25 jaar °Sofia) met voorzitter Manu Desutter en realisator Eric Parez

1977

Burgemeester Manu Desutter met Minister van Cultuur Rika De Backer in Scharpoord.

De 16de Wereldkartoenale (ook de 16de internationale kartoenwedstrijd genoemd) met thema: De wereld kan nog lachen loopt van 18 juni tot en met 4 september in de Humorhall Laguna Beach. Meteen ook de uitgave van het 11de Davidsfonds cartoonboek. Als nevententoonstelling is er het project: Humor, satire en strip in Nederland.

Verder ook nog een vijftigtal boeken en zestig tijdschriften humor. De organisatoren ontvingen 2300 inzendingen uit 34 landen. De 647 door de jury geselecteerde werken worden tentoongesteld. Aanvullend werden ook 13 films vertoond. De Bulgaar Rumen Simconov werd laureaat.

De vzw Humorfestival tekent als organisator en Eric Parez als realisator.

Kartoenmuseum

Knokke-Heist wilde zich meer en meer profileren als humorstad en met het grote en unieke cartoonarchief moest er ook iets gedaan worden. Eric Parez stelde dan ook voor om een kartoenmuseum in te richten. In december 1977 werd een eerder bescheiden ruimte binnen de hall in Scharpoord als dusdanig ingericht. Later verhuisde dit binnen de bibliotheek.

Noteren we dat in dit jaar ook op hetzelfde tijdstip de tentoonstelling World Press Photo geopend werd in het cultuurcentrum Scharpoord.

Manu Desutter (Burgemeester-Voorzitter) en Eric Parez (realisator) met cartoonist Moiaan

Gasttentoonstellingen

Voor Knokke-Heist was de cartoonale een ideaal publicitair middel om mee naar buiten te komen. Dus werd er hard gewerkt aan het exposeren van selecties uit het archief in binnen en buitenland. Voor de nieuwe directeur toerisme Dirk Pruuost was dit een evidentie om Knokke-Heist in de buitenlandse media (gratis) aan bod te laten komen.

1978

De tentoonstelling in de Humorhall Laguna Beach loopt van 24 juni tot en met 3 september met als thema: De mens wil lachen.

Er kwamen ongeveer 1500 tekeningen binnen uit 39 landen (aantallen verschillen volgens de geraadpleegde verslagen en persberichten...). Naast kartoens uit Bulgarije was er ook een overzicht over Robbedoes 1938 - 1978. Er is ook een wedstrijd beste kartoenboek van het jaar

Laureaat was de Czechoslovaak VLASTA ZABRANSKY.

De organisatoren voorzien ook een tentoonstelling met een selectie van de cartoons in Eindhoven.

Pittig detail: in één van de verslagen lezen we dat het karton dat gebruikt werd om de cartoons te beschermen bij terugzending voortaan zal aangekocht worden (voorheen raapte men dit bijeen bij het buitenzetten van de dozen in de winkelstraten op het ogenblik dat er papierophaling was...) .

Er wordt ook beslist om de badplaats aan te kleden in functie van de cartoonale: vlaggen, pijlen..

1979

Na lange discussie overweegt men een naamsverandering: Wereldkartoenale: Festival van grafische humor en satire. Men voert ook de ereprijzen in: Gouden, zilveren en bronzen hoed. Er komt ook een prijs voor de beste humorfoto. Er is een nevententoonstelling met 9 cartoonisten uit Italië. Burgemeester Lippens ontvangt Minister van Verkeerswezen Jos Chabert die zorgt voor de plechtige opening.

Er kwamen 1900 tekeningen binnen van 480 deelnemers uit 45 landen waaronder een aantal nieuwe zoals Columbia, Egypte, Indonesia, Irak, Zaïre, Paraguay en Singapore. Opvallend is de tendens om steeds meer gekleurde prenten toe te sturen wat natuurlijk zijn invloed heeft op de kostprijs van het kartoenboek.

In de rand van de kartoenale kwam er een uitzending van de BRT met onder meer Marc Sleen, Bob de Moor, Claire Bretcher, Jaap Vechter en David Levine opgenomen in Scharpoord In de maand september loopt er in Sint-Niklaas een tentoonstel­ling: Selectie Wereldkartoenale Knokke-Heist.

Dit jaar wordt vzw Humorfestival vzw Humorstad en wordt vzw Initiatief Knokke-Heist geboren.

1980

De 19de Wereldkartoenale gaat door in de Humorhall Laguna Beach van 21 juni tot en met 7 september. Er hangen deze keer 450 cartoons, een selectie uit de ruim 2000 inzendingen.

Voor het eerst is de tentoonstelling ook open over de middag. Gasttentoonstelling: La bande dessinée en France et en Belgique.

De cartoonale is in de goede handen van Voorzitter Desutter en realisator Eric Parez

Staatssecretaris Rika Steyaert geflankeerd door Voorzitter- Kamerlid Desutter en cultuurschepen Gerard Devreese op de plechtige opening.

Uitnodiging voor het cartoonbanket in het Casino op 20 juni 1980