Een teustje kaffie

Flutse

Ojje vandoage een kaffietje drienkt is da ves gemakt met een machine.  Moa vroeger was da heel wat anders. 

Gemoln kaffie bestoend er nog nie.  De menschen kochten losse kaffiebonen in de wienkel die ze ton zelve mosten moln thuus met ulder kaffiemeuln. 

Iedere nuchtend pakte moeder den iesderen doze mè kaffiebonen en deed er een schep in heur kaffiemeuln.  Ze zette da spil tusschen heur benen en begoste te droien en der kwamt een speciaal geluud uut die kaffiemeuln en ’t begoste ook stief goed te rieken in huus. 

De kaffiebonen mochten niet te grof mor ook nie te fien gemoln worden, zuuste van passe. 

Ot moln gedoan was lag da kaffiegruus in een schovetje vanoender.  Da wierd uutgetrokken en in de kaffiekanne gedoan toope met een soepelepel sjiekorije. 

De kaffiekanne was entwadde speciaal: een kanne met doarin een zak die hangde in kokend woater.  In die zak wierd de gemoln kaffie gedoan en ook een bitje sjiekorije.  Moeder wist oelange dat da moste trekken voa goe kaffie tèn.  De kaffie mocht nie te straf zien want anders is ’t lik terre mor ’t mocht ook gin nunnezèke zien, gin flauwe tjutten. 

De kaffiekanne stoend ip toafel en de grote menschen kosten inschienken.  De joengers droenken meestal melk. 

In vele menoages stoend de kaffiekanne de hele dag ip de stove.  De zak wierd uutgespoeld voa were te gebruken de dag noadien. 

Het kaffiegruus met de sjiekorije wierd in een emmer verzoameld en gebruukt voa te kuuschen.  Da pakte ’t stof ip.  In de nunneschole wierd dadde ook gebruukt voa de klassen ip te frissen.  En ook otter een kiend gebrakt had wierd er kaffiegruus gebruukt voa alles ip te kunnen scheppen met een vuulblek. 

De dag van vandoage ist vele simpelder.  Der bestoan kaffiefilters met de kaffie al in een speciaal papiertje woar ip dajje woater moe gieten voa goe kaffie tèn. 

Vroeger bestoenden er ook filters.  Da was chique en wierd vooral gebruukt in de hotels.  Da woaren gloazen potjes in een zilveren handvat en met een potje doa boven woar da de vessche kaffie in gedoan wierd.  Je most hem ton moa loaten deurelopen.  En ot de kaffie te straf was kreeg je nog een potje warm woater der bie. 

De suuker en de melk stoenden ip toafel en voa de zoetemuultjes was ter wel een koekstje. 

’t Was de gewente dan de vissersvrown ’s achternoens noa moeder giengen achter kaffie.  Ze commeerden een bitje en da was ook sociale controle want de oeders en de schoanoeders wisten woar dat ulder dochter was en wa da ze deed.  Nu gon ze gon werken en zen gin tied voa vele verkeerd te lopen.