Programma Open Monumentendag gemeente Sluis – Zaterdag 11 september 2010

Op zaterdag 11 september aanstaande vindt de jaarlijkse Open Monumentendag plaats. In de gemeente Sluis nemen tientallen monumenten en andere culturele instellingen hieraan deel.

Open Monumentdag ging in Nederland van start in 1987. Het was geïnspireerd op een vergelijkbaar jaarlijks evenement in Frankrijk. Later hebben zich ook andere Europese landen aangesloten.

Het bezoekersaantal van de eerste Nederlandse Open Monumentendag bedroeg 350.000. Dat was een goed begin, en in enkele jaren groeide het uit tot zo’n 600.000. Tegenwoordig ligt het bezoekersaantal tussen de 800.000 en 900.000 en daarmee is de Open Monumentendag een van de grootste culturele evenementen van Nederland. Jaarlijks gaan er tussen de 3.000 en 4.000 monumenten open.

De smaak van de 19e eeuw
Open Monumentendag 2010 heeft het thema De smaak van de 19e eeuw. Met de keuze voor de negentiende eeuw staat op Open Monumentendag een roerige eeuw centraal. Een eeuw met twee gezichten; dat van industriële revolutie en technologische vernieuwingen enerzijds, en dat van teruggrijpen naar eerdere bouwstijlen anderzijds. Een combinatie die heel wat verrassende monumenten heeft opgeleverd, waarvan er vele op de Open Monumentendag toegankelijk zullen zijn.

Monumenten in de gemeente Sluis

In de gemeente Sluis nemen vanaf het begin van het allereerste jaar tientallen instellingen aan Open Monumentendag deel. Naast monumenten zijn ook vele andere cultuurhistorische en culturele bezienswaardigheden te bezichtigen, zoals molens, kerken, musea en galeries..In een aantal worden speciale activiteiten georganiseerd. De meeste monumenten en andere deelnemende culturele instellingen openen om 10.00 uur en sluiten om 17.00 uur.

Gratis busvervoer en info

Tijdens Open Monumentendag 11 september is het reizen per lijnbus gratis. Dit om het bezoek aan het erfgoed voor geïnteresseerden zo gemakkelijk mogelijk te maken. Deze dienst wordt mogelijk gemaakt door de provincie Zeeland.  
Informatie: www.openmonumentendag.nl en www.gemeentesluis.nl

 

Opengestelde monumenten:

Aardenburg

Markt.

* Rondwandeling met een gids door Aardenburg. Verzamelen op de Markt om 14.00 uur. Deelname: gratis.

Kaaipoort

Kaaiplein/Weststraat, geopend 10.00-17.00 uur. De Kaaipoort, ook wel Westpoort of Waterpoort genaamd, is de enige overgebleven stadspoort van Aardenburg. De poort werd aangelegd in 1299. De huidige vorm dateert uit 1650. Aan de voorzijde van de poort zijn de wapens te zien van Aardenburg en Nassau. De kleine doorgangen werden aan het begin van de twintigste eeuw aangebracht. Via de deur in de zuidelijke doorgang (aan de kant van de Brouwerijstraat) komt u in de torenkamer.

R.K. kerk

Weststraat 80, geopend 10.00-17.00 uur. Nadat Aardenburg in 1804 dankzij de Franse afkondiging van godsdienstvrijheid weer een parochie was geworden werd in 1850 een rooms-katholieke kerk gebouwd onder supervisie van bouwpastoor Johannes van Genk, de latere bisschop van Breda. De kerk werd uitgebreid in 1925. Eind 1991/begin 1992 werd de toren geheel gerestaureerd. In de kerk bevinden zich fraai beeldhouwwerk (preekstoel, biechtstoelen) en gebrandschilderde ramen. In de gevel is het beeld "Onze Lieve Vrouwe met de Inktpot" te zien, dat herinnert aan de middeleeuwse bedevaarten naar Aardenburg. Meer informatie hierover vindt u in de kerk.
* Tentoonstelling over oude kazuifels, koormantels, en vaandels. De vaak prachtig handgemaakte kledij (vaak schitterend geborduurd) van de priester, alsmede de vaandels die vroeger in processies meegedragen werden zijn op een passende wijze doorheen te kerk geëtaleerd
Doopsgezinde kerk, Weststraat 24, geopend 10.00-17.00 uur. De doopsgezinde kerk of "Het Lam tot Aerdenburgh" werd gebouwd in 1636 en verbouwd in 1792. Het is een zogenaamde doopsgezinde vermaning of schuilkerk en was aanvankelijk niet meer dan een eenvoudige schuur. Veel Vlaamse koopmansfamilies kwamen destijds via Aardenburg Nederland binnen, omdat ze Vlaanderen moesten verlaten omwille van het geloof. Jan Nieuwenhuijzen, oprichter van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, was rond 1800 predikant van de doopsgezinde gemeente te Aardenburg. Toen tijdens de Franse bezetting vrijheid van godsdienst werd afgekondigd kon de gemeente vóór de kerk een representatief voorgebouwtje aanbrengen. In de kerk is een kleine tentoonstelling over Menno Simons (1496-1561), de doopsgezinde voorman die ruim 500 jaar geleden werd geboren. In het gebouwtje bevindt zich bovendien een zogeheten topografisch-historische gevelsteen, voorstellende de vesting Aardenburg anno 1662.

Galerichel

Weststraat 37, geopend 10.00-17.00 uur. Galerichel is gevestigd in een statig negentiende-eeuws herenhuis. Het bestaat uit een galerie en een beeldentuin. De galerie (opening mei ’92) en Beeldentuin (voorjaar ’95), kregen hun vorm door Wilma Richel (1952-2004). Zij is vereeuwigd in het logo als “Wilma met het pikkie”. De eerste ontwikkeling deed ze met Eimert Branderhorst (lay-out galerie en ontwerp beeldentuin) die nu de uitbating voortzet. Doel van Galerichel is om culturele ontmoetingsplaats te zijn en “kunsten” toegankelijk te maken voor een breed publiek.
* Diverse tentoonstellingen beeldende kunst van Marie José van Bezey, Gea van Moorselaar, Jennie den Dekker, Lenie Verschuuren, Franca Schuurmans, Marleen Wouters, Monique Ausems, Frans Kegels, Ditte Mollet, Ben Nisters, Lieke Smits, Caro Solon Henriëtte van Overbeek, Nest Martens, Berry en MUS

Burgerweeshuis

Weststraat 24, geopend 13.30-17.00 uur Burgerweeshuis (of "Meiboom"), Weststraat 22, werd in 1674 gesticht en bezit één van de fraaiste gevels van Aardenburg. Verschillende keren werd het wegens geldgebrek gesloten. In 1929 gebeurde dit definitief bij gebrek aan weeskinderen. Nu is het woonhuis en pastorie van de Nederlands hervormde gemeente. De fraaie regentenkamer is uitgevoerd in neorenaissancestijl - voor Nederland een zeldzaamheid.

Galerie & Restauratieatelier Casa Portiera

Weststraat 3, geopend 10.00-17.00 uur. Casa Portiera is een huis met verschillende gezichten. Een kunstgalerie, restauratieatelier, sfeervolle B&B-kamers en een prachtig ingericht appartement - uitkijkend op een weelderige beeldentuin. Galerie met wisselende exposities van zowel abstracte als figuratieve kunst. In het restauratieatelier verricht eigenaresse Monica Martens restauratiewerkzaamheden. Haar specialisatie is schilderijen op doek, houten panelen en andere dragers. Bezichtigen van het atelier is mogelijk, voor geïnteresseerden.

Gemeentelijk archeologisch museum

Marktstraat 18, geopend 10.00-17.00 uur. Het Gemeentelijk archeologisch museum is ondergebracht in een zeventiende-eeuws herenhuis. Het herbergt een collectie in Aardenburg gevonden bodemvondsten uit de Romeinse tijd en Middeleeuwen. De voorwerpen zijn gegroepeerd rond Romeinse en middeleeuwse personages die ieder een aspect van de toenmalige maatschappij vertegenwoordigen. Zeer merkwaardig is het skelet van een Germaanse soldaat uit c. 275 n. Chr. Achter het pand ligt een grote heemtuin met daarin de resten van een Romeins heiligdom.
* Tentoonstelling Romeinen, Vikingen en Vlamingen. Topstukken uit het Archeologisch Museum Van Bogaert-Wauters te Hamme

Galerie Griffione

Marktstraat 7, geopend 10.00-17.00 uur. In Galerie De Griffioen, Marktstraat 17, worden schilderijen tentoongesteld van galeriehoudster Beatrix Meindersma. Zij specialiseert zich in portretten, landschappen en genrestukken. Achter de galerie bevindt zich een grote kunsttuin met een fraai zicht op de Sint-Baafskerk.

Sint-Baafskerk

Sint-Bavostraat 5, geopend 10.00-17.00 uur. In de tiende eeuw werd het gebied rondom Aardenburg bedijkt door monniken van de Gentse abdijen. In Aardenburg stichtten zij in 959 de Sint-Baafskerk. De kerk werd in de veertiende eeuw aanzienlijk uitgebreid en is een van de weinige voorbeelden in Nederland van de Scheldegotiek. In de loop der eeuwen werd de kerk meerdere malen zwaar beschadigd door brand en oorlogsgeweld, het laatst in september/oktober 1944. De restauratie duurde meer dan tien jaar, tijdens dewelke beschilderde grafkelders uit de dertiende en veertiende eeuw werden gevonden. Zij staan opgesteld in de kerk. De klokken in de toren, door de Duitse bezetter in 1943 weggehaald, zijn in 1945 in Groningen teruggevonden. Nog elke avond luidt om 20.00 uur de "papklok", die het sluiten van de stadspoorten aankondigt.

Galerie Katinka

Markt 6, geopend 10.00-17.00 uur. Galerie Katinka richt zich onder andere op Oost-Europese kunst en volkskunst, zoals glaswerk en iconen. Verder is er onder andere eigen werk te zien van Katinka Vinkes.

Castellum

Burchtstraat.

Vestingwallen

Verloren Kostje/Noordstraat

Grenspalen

Eedeweg/Hogeweg

Breskens

Vuurtoren Breskens

De toren werd ontworpen door de bekende ontwerper Quiroinius Harder. De start van de bouwwerkzaamheden vond plaats in 1866. De toren werd een jaar later in 1867 opgeleverd. De vuurtoren Breskens is de oudste gietijzeren vuurtoren in Nederland. De vuurtoren Breskens is gesitueerd aan de monding van de Westerschelde en buitendijks geplaatst tussen Nieuwesluis en Breskens. Hij maakt deel uit van een reeks van lichten die het einde van de Schelde markeren en het scheepvaartverkeer tussen de Noordzee en Antwerpen begeleiden. De door Q. Harder ontworpen toren heeft een achthoekige plattegrond en is gemaakt van gietijzer afkomstig van gieterij Enthoven te Den Haag. De taps toelopende toren 28,4 meter hoog, beschikt over vijf verdiepingen en gietijzeren omloop onder het lichthuis. Opvallend zijn de ronde raampjes en het halfdronde decoratieve raam boven de toegangsdeur op de begane grond. De toren is beschilderd met 3 zwarte banden en twee witte banden. De top van de toren is ook wit. Het ijzeren lichthuis beschikt over een koperen koepel waarin het optiek dat is gemaakt door Barbier, Bénard & Turenne is ondergebracht

Cadzand

Nederlands hervormde kerk

Prinsestraat, De fraaie hervormde Kerk is van vroeggotische origine met enkele romaanse elementen, bijvoorbeeld de zware pilaren met lage kapitelen. Zij bestaat uit verschillende delen: de noordbeuk dateert uit c. 1300, terwijl de zuidbeuk in 1325 werd voltooid. Het kerkmeubilair is zeventiende-eeuws. De kerk werd in 1852 geheel vernieuwd. Bij de restauratie in 1931 werd een klokkentorentje toegevoegd in herinnering aan het zeventiende-eeuwse torentje dat in 1677 werd afgebroken.
*Klederdrachtenopstelling van Cadzandse dracht. Cadzandse dracht heeft veel kenmerken van de vroegere Franse burgermode en verschilt wezenlijk van de andere Zeeuwse klederdrachten. Dit komt waarschijnlijk hoofdzakelijk omdat West-Zeeuws Vlaanderen lange tijd een vrij geïsoleerd gebied is geweest. Ook de invloed van de  Franse Hugenoten die  naar hier  gevlucht waren, hebben hun invloed gehad. In de kerk staat de dame in haar zondagse kleding zoals ze vroeger ter kerke ging .De man zit er wat informeler. Er is van de mannenkleding weinig bewaard gebleven. de mannenkleding had geen kort jasje zoals de rest van zeeland maar een wat langere colbertjas. Hier zit hij in zijn ondervestje.

Molen

Zuidzandseweg 3, geopend 10.00-17.00 uur. De bergkorenmolen "Nooitgedacht", een ronde stenen bovenkruier, heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. Gebouwd in 1898 is hij de jongste molen uit de streek. In de Tweede Wereldoorlog werd de molen verwoest, in 1948 hersteld, maar reeds in 1952 buiten bedrijf gesteld. De molen kreeg daarna de functie van woonhuis en café. In 1974 verwoestte een brand de stilgelegde molen, die toen werd aangekocht door de "Stichting Molenbehoud West Zeeuwsch-Vlaanderen". Na de restauratie in 1977 is hij weer regelmatig in bedrijf.

Boerderij Familie Van de Plasse “Zomerweelde”

Herenweg 2. De boerderij wordt omgeven door een groot erf, waaronder een fuchsiatuin. Opvallend is het grote aantal kleindieren.

Draaibrug

Arbeiderswoningen en remise

Draaibrug kende sinds 1886 een tramremise van de Stoomtram-Maatschappij Breskens - Maldeghem, wat later een busremise is geworden. Van deze remise staan nog enkele gebouwen overeind. Ooit lag er een indrukwekkend emplacement met wel 20 sporen. Er hebben in de hoogtijdagen vele tientallen mensen gewerkt aan het onderhoud van locomotieven en rijtuigen. Een van deze rijtuigen bevindt zich in het trammuseum te Hoorn.
De tramremise werd aangelegd in 1886-1887 . het woonblok van negen dienstwoningen voor personeel van de Stoomtram Maatschappij Breskens-Maldeghem si van 1887-19-4. De dienstwoningen en een wachtlokaal van de Stoomtram Maatschappij Breskens-Maldeghem dateren uit dezelfde tijd.

Groede

Evangelisch-Lutherse kerk

Molenstraat 28, geopend 10.00-17.00 uur. De Lutherse kerk werd gebouwd in de jaren 1742-1743 en is daarmee de oudste bestaande gebedsplaats van de Lutheranen in Nederland. In het gebouw werden diensten gehouden door Lutherse geloofsvluchtelingen uit Salzburg, die zich kort daarvoor in West-Zeeuws-Vlaanderen gevestigd hadden. De kerk is in 1998 geheel gerestaureerd. Tegenwoordig is het een cultureel centrum.
* Textielexpositie Altehoare(n), betekent alles te samen ; terwijl garen in het Zeeuws Vlaams uitgesproken wordt als hoarn. Het borduurwerk (hoarn) houdt als het ware het textielwerk bij elkaar (tehoare). Deze tentoonstelling laat een overzicht zien van pronkrollen en merklappen uit de collectie van het Vlaemsche Erfgoed. De rollen en merklappen dateren van begin 1900 tot heden.

Nederlands hervormde kerk

Markt, geopend 10.00-17.00 uur. De hervormde kerk aan de Markt is een fraai voorbeeld van een Vlaamse kusthallenkerk. De oudste delen gaan terug tot rond 1250, terwijl de toren uit de veertiende eeuw dateert. Het grootste gedeelte van de kerk is echter vijftiende-eeuws. Tegen het einde van dezelfde eeuw werd de kerk uitgebreid met een zuidbeuk, die later verloren is gegaan. De noordbeuk is van 1632. De prachtige classicistische preekstoel werd geschonken door Jacob Cats en zijn familie die betrokken waren bij de inpolderingen rond Groede. De familie had in de kerk een eigen, nog steeds bestaande kerkbank. Deze bestaat nog altijd. Het doophek werd aangebracht in 1794. De kerk wordt nu geheel gerestaureerd.
* Tentoonstelling Ku[n]stwerken Zeeland. Een uniek panorama van de Zeeuwse kust op doek van 50 meter lengte in totaal, geschilderd door 10 gerenommeerde kunstenaars. De tentoonstelling is een onderdeel van het landelijke project Ku[n]stwerken, een initiatief van XXL Art. In 2009-2011 wordt de gehele Nederlandse kust vastgelegd vanaf een boot. Zo ontstaat een historisch en artistiek hoogwaardig tijdsbeeld van de Nederlandse kust voor en tijdens de uitvoering van de kustverzwaringsprojecten.

Het Vlaemsche Erfgoed

Slijkstraat 1, geopend 10.00-17.00 uur. Het Vlaemsch Erfgoed brengt het leven uit de eerste helft van de vorige eeuw tot leven, grootmoeders tijd. Een hedendaagse ontmoeting dus met het nostalgische verleden van Groede. Er zijn verscheidene werkplaatsen en winkeltjes, zoals de kapperswinkel, de dorpsherberg, de smidse en de bakkerij.

Groede Podium

Gerard de Moorsweg 4, geopend 10.00-17.00 uur. Groede Podium is een groene ruimte even buiten Groede met een historisch bunkercomplex uit de Tweede Wereldoorlog, een hertenkamp en verscheidene thematische speelkamers. Het bunkercomplex ontstond in 1942/1943 en werd daarna in 1944 verder uitgebouwd. Na de oorlog werden de bunkers bedekt met grond en kwam er een hertenkamp. Vorig jaar werd het park geheel vernieuwd en in april jongstleden werd het geopend. Voor jong en oud is er veel te zien, te horen, te ruiken en te beleven.

Hoofdplaat

R.K. kerk H. Eligius

Kersenlaan 8. De R.K. H. Eligius dateert van 1795, het eerste jaar van de Franse bezetting die vrijheid van geloof bracht voor alle geloofsgezindten. De kerk werd gemoderniseerd in 1861 en in het jaar daarop opnieuw ingewijd. Bezienswaardigheden zijn onder andere het orgel en de aantrekkelijke gebrandschilderde ramen.

Nieuwvliet

Nederlands hervormde kerk

Dorpsstraat 25, geopend 10.00-17.00 uur. De hervormde kerk is een bescheiden, vrijstaand bakstenen zaalkerkje met schilddak, dakruiter en bolpirons. Aan de zuidzijde werd een consistorie aangebouwd met een lessenaarsdak. De kerk dateert van 1659 en bezit een bijzondere witgeverfde preekstoel en een doophek.

Molen

Molenweg geopend 10.00-17.00 uur. De molen is een naamloze stenen grondzeiler die gebouwd is in 1850 door Charel Cappon. Het is een beltmolen die tot 1954 als korenmolen in gebruik is geweest. In 1959 is de molen leeggehaald.. Van 1979-1980 werd de molen gerestaureerd en in 1980 werd ze opnieuw in gebruik genomen. Nu wordt het koren door vrijwillige molenaars gemalen.
*Opstelling oude tractoren (bij goed weer)

Oostburg

* In Oostburg werken de drie kerken binnen de Raad van kerken samen om ook Open Monumentendag een eigen karakter te geven.
* Klein Kerkenpad verbindt de drie kerken via een interessante wandeling. De routebeschrijving met plattegrond, die ook op borden wordt aangegeven, vertelt onderweg bijzonderheden over punten uit heden en verleden. Dit “Klein Kerkenpad” is een speciale uitgave van de Raad van kerken. Verkrijgbaar bij de VVV en in elke deelnemende kerk.

Nederlands hervormde kerk

Kerkplein 1, geopend 10.00-16.30 uur. De hervormde kerk is een wederopbouwkerk, die in gebruik werd genomen op 16 december 1950. Architect was F.H. Klokke uit Middelburg. In de kerk zijn enkele stenen ingemetseld die afkomstig zijn van de verwoeste Sint-Elooikerk. Ook is er een versiering in de vorm van een bakstenen kruis met beeldhouwwerk van mw. Messer-Heybroek. De toren kwam in 1958 gereed. In het interieur bevinden zich diverse kunstwerken. Het orgel werd in 1956 geplaatst, voor die tijd behielp men zich met een harmonium. De funderingen van de oudere kerken zijn in het Burgemeester Erasmusplantsoen aangegeven.
* Doorlopend programma met torenbeklimming, geleide wandelingen, kinderspeurtocht en schilderijen- en aquarellenexposities, fototentoonstelling Hugo De Cnodder “Stiltedagboek West-Zeeuws-Vlaanderen”, speurtocht voor kinderen, tentoonstelling 19e-eeuwse kerkelijke attributen orgelconcert om 20.00 uur

Gereformeerde kerk

Moelnberg geopend 10.00-16.30 uur. De gereformeerde kerk dateert uit 1949. Zij is gebouwd op een plaats waar in de zeventiende eeuw een staakmolen en in de negentiende eeuw molen Het Lam stond. Ter plaatse werd in 1948 een deel van de stadswal afgegraven. Met de grond werd de oude stadsgracht gevuld.    
* Doorlopend programma met orgelbespeling, geleide wandelingen, stand van de Wereldwinkel

Sint-Eligiuskerk

Sint-Eligiusplein 1 geopend 10.00-16.30 uur. De Eligiuskerk uit 1949 is een bakstenen kerk in vroegchristelijke basilicastijl. Het orgel is in 2006 geplaatst en was oorspronkelijk een huisorgel, gebouwd in 1976 door Stefan Schumacher. Op het Eligiusplein bevindt zich een beeldje van de heilige, geplaatst in 1962 en vervaardigd door Eduard Speyart van Woerden.
* Fototentoonstelling Hugo De Cnodder. Het thema van de  is: “Stiltedagboek West-Zeeuws-Vlaanderen”

Retranchement

Standerdmolen

Molenstraat 3 en Molencentrum, geopend 10.00-17.00 uur. De open standerdmolen aan de Markt, is geheel van hout en gebouwd op vier teerlingen van gele baksteen. De oorspronkelijke molen werd vermoedelijk gebouwd in 1643. De molen waaide om in 1818 en werd daarna hersteld. In 1983 en 2005 werd de molen gerestaureerd. Het is een koren- en pelmolen.

Bezoekerscentrum

Gerrit van Hoekestraat 2, geopend 10.00-17.00 uur. Het Bezoekerscentrum ’t Zwin heeft de geschiedenis, de flora en fauna van het Zwingebied tot onderwerp. Haaientanden, het Zwin bij nacht en een watereb- en vloedbak behoren tot de topattracties. Het is een ideaal begin voor een verkenningstocht door het Zwingebied.

Schoondijke

Bergmolen

Molenkreek, geopend 10.00-17.00 uur. In 1884 waaide de Schoondijkse houten standerdmolen om. Nog in hetzelfde jaar verrees vlakbij een stenen korenmolen van het type bergmolen. De molen brandde in 1900 geheel uit, maar werd later hersteld. Gedurende de Tweede Wereldoorlog liep de molen opnieuw grote schade op, maar de restauratie in 1948 bracht hem in oude staat terug. In 1970 werd het molenbedrijf stop gezet.

Sint-Anna ter Muiden

Nederlands hervormde kerk

Nederherenweg, geopend 10.00-17.00 uur. Van de voormalige Sint-Annakerk uit de bloeitijd van Sint-Anna, resteert nog slechts de massale veertiende-eeuwse kruisingstoren. De kerk zelf werd verwoest in de Tachtigjarige Oorlog. Bij de belegering van Sluis in 1405 door de Engelsen sneuvelde op 12 mei Thomas, graaf van Pembroke, die tot de aftocht in de Sint-Annakerk werd begraven. Aan de oostzijde werd in 1653 een klein kerkje gebouwd van twee traveeën en een kleine consistorie. Bij opgravingen in 1962 werden grafkelders en grafschilderingen gevonden. Het toegangshek is gedeeltelijk in Lodewijk XV- en Lodewijk XVI-stijl. De kerk is gerestaureerd in 1956.

* * Doorlopend programma met diverse exposities en demonstraties op de kerkweide en het Marktplein, optredens in de kerk, stadswandeling en torenbeklimming (vanaf 12.00 uur) en
* Beeldende kunsten (10.30 – 16.30 uur): Op het marktplein en de kerkweide zullen diverse kunstenaars hun werken tentoonstellen en demonstraties verzorgen. Medewerking wordt verleend door:
Wilma van der Lee, Willy de Haan, Erika Masius,  Fernand Everaert (keramiek) / Hilde Pintelon, Marcel Vlamynck, Jan van Huisstede, Hardy Fröhlingsdorf , Ineke Houwing (glas in lood)
* Buitenateliers voor jong en oud, vanaf 10.00 uur
* Optredens in de kerk:
10.30 – 11.00 uur: Orgelbespeling door Cees Hamelink (gratis toegankelijk)
13.30 – 14.00 uur: Rianne Korevaar en Albert de Bruijn (volksmuziek)
14.30 – 15.00 uur: Brugs Vocaal Ensemble o.l.v. Tony Venneman
15.30 – 16.00 uur: Joeri & Monique (gitaar en zang)
16.30 – 17 00 uur: George Sponselee met vertellingen in het Zeeuws-Vlaams
* Geleide rondwandeling en torenbeklimming (vanaf 12.00 uur, kerk)
* Programma “Babylon” met ‘Het Venijnig Gebroed’ (dichters uit Brugge) ‘De Mannen van Papier’ (dichters uit Zeeland) en het saxofoonkwartet ‘De Pirmitieven’ (vanaf 20.00 uur).

Sint-Kruis

Nederlands-hervormde Kerk

Schoolstraat 2, geopend 10.00-17.00 uur. De hervormde kerk wordt vanwege de vorm door een ieder"De Peperbusse" genoemd. De toren werd gebouwd tussen 1467 en 1483. Tezelfdertijd werd de reeds eerder gebouwde kerk vergroot. Tijdens de Reformatie werd de pastoor de eerste dominee. Blijkbaar sloeg het nieuwe geloof echter niet aan, aangezien het in het midden van de zeventiende eeuw wordt nog vermeld dat de inwoners van Sint Kruis "lauw waren bij gebrek aan religie". In de Tweede Wereldoorlog werd de kerk ernstig verwoest. Thans ziet ze er na verschillende restauraties weer als nieuw uit.

Sluis

Stadhuis/Belfort

Groote Markt 1, geopend 13.00-15.00 uur. Het stadhuis, Groote Markt 1, is een rechthoekig gebouw met een ingebouwde toren, een belfort, dat gebouwd werd in 1390-1393. In het belfort hingen de klokken waarmee alarm geslagen werd bij oorlogs- en brandgevaar. Ze gaven tevens aan wanneer de stadspoorten gesloten werden. Het vertoont vier arkeltorentjes waarmee boogschutters langs de muren kruisvuur konden geven. Na de brand in 1397 werd het stadhuis-belfort herbouwd. Het poorthuis verrees pas in 1423 waarin een nieuwe schepenzaal werd ondergebracht. In oktober 1944 werd het door oorlogshandelingen geheel verwoest. De restauratie tussen 1950 en 1960 bracht het pand in oude staat terug. De toren wordt gesierd met een beeld van het legendarische klokkenmannetje Jantje van Sluis, in 1424 vervaardigd door Jacob van Huse. In de historische raadzaal zijn schilderijen en andere kunsthistorische voorwerpen te zien.

Raadskelder

Groote Markt 1, geopend 10.00-17.00 uur. De kelder van het belfort  is in de loop van de tijd gebruikt voor verschillende doeleinden, waaronder arsenaal, opslagplaats en archiefbewaarplaats. Er bevindt zich bovendien een gevangenis. Thans is het een expositieruimte voor moderne kunst.  
*Tentoonstelling Anita Frenks & Peter Cleijsen met glas in lood, geluid & fotografie 'The Powder Room'

Korenmolen “De Brak”

Nieuwstraat 26, geopend 10.00-17.00 uur. De windkorenmolen "De Brak" op 't Meul'ende is een zware, ronde stenen bovenkruier met stelling (dat wil zeggen voorzien van een plankier of platform). Hij dateert uit 1739 en is daarmee de oudste stenen molen in de streek. Het lag indertijd aan de zuidoosthoek van de vesting Sluis en werd door oorlogsgeweld verwoest in oktober 1944. De herbouw had plaats in 1950. De molen is genoemd naar een Frans hondenras (braque), waarnaar de windwijzer-standaard verwijst.

Stadsmuur

Aan de Kaai ligt een restant van de stadsmuur met schietgaten aan de voormalige zeezijde van de stad. De muur werd aangelegd tussen 1382 en 1432

Waterlandkerkje

Nederlands-hervormde kerk

Molenstraat, geopend 10.00-16.30 uur. De hervormde kerk, een zaalkerk, werd gebouwd in het jaar 1674, herbouwd in 1713 en in 1956 grondig gerestaureerd zonder het karakteristiek van dit fraaie dorpskerkje aan te tasten. Vòòr de kerk staat een beeld van de vermoorde predikant Stuerbaut (1668). Dit beeld werd vervaardigd door de Breskense pastoor Omèr Gielliet.
* Inloopdag van de Kerkjenaren " Den Hamer, De Groote en Jansen" met verhalen over de geschiedenis van de oude boerderijen, kreken en polders rond Waterlandkerkje aan de hand van oude kaarten en -foto’s.
* Opstelling van een aantal indrukwekkende oude en bijzondere klokken en zelfgemaakte poppen van mw. Van Duuren.
* Presentatie van klederdracht uit het Landje van Cadzand door de Stichting tot Behoud van de Cadzandse Dracht

IJzendijke

Molen

Biestraat 18, geopend 10.00-17.00 uur. De IJzendijkse molen op het Engelse bolwerk uit 1841 werd oorspronkelijk gebouwd als grondzeiler-kettingkruier en later verhoogd tot stellingmolen. De haken waarmee de kap werd vastgezet zijn nog aanwezig. Na de verwoesting in de Tweede Wereldoorlog werd dit gezichtsbepalend punt van IJzendijke gerestaureerd en weer volledig ingericht als graanmaalderij.  
*Expositie oude handgereedschap van diverse beroepen en een grote collectie handmolentjes. Verkoop van biologisch speltmeel.
Nederlands-hervormde Kerk, Kerkstraat, geopend 10.00-17.00 uur. De Hervormde Kerk dateert van 1612 en is de op één na oudste voor de protestantse erediensten gebouwde kerken in Nederland. De oorspronkelijke kerk werd uitgevoerd naar het voorbeeld van de hervormde kerk van Willemstad (1607). De huidige vorm, centraalbouw op een achthoekige plattegrond, een fraai koepeldak en een aantrekkelijk torentje, kwam tot stand in 1659 en is tot op heden zonder verdere aanpassingen bewaard gebleven. De kerk bezit een opvallend gave zerkenvloer, een mooi tiengebodenbord uit 1620, een vroeg-achttiende-eeuwse preekstoel en een doophek uit het begin van de negentiende eeuw. Het orgel van orgelbouwer Bötz dateert uit de negentiende eeuw. De kerk en het orgel zijn in 1992 en 1993 gerestaureerd.

Het Bolwerk

Markt 28, geopend 13.00-17.00 uur. Museum Het Bolwerk (het voormalige gemeentehuis) is gewijd aan de vestingbouwkunde en krijgsgeschiedenis. Zeeuws-Vlaanderen is rijk aan historische verdedigingswerken, vooral uit de Tachtigjarige Oorlog, de zogeheten Staats-Spaanse linies. Ofschoon ook aandacht besteed wordt aan Romeinse en middeleeuwse, negentiende en twintigste-eeuwse fortificaties, ligt het accent op de periode tussen Maurits en Napoleon, de zeventiende en achttiende eeuw.     
*Tentoonstelling De machtigste man ter wereld. In de voetsporen van Napoleon
* Pannenkoekenactie: een warme pannenkoek aan iedereen die de Napoleontentoonstelling bezoekt. Op 5 juni 1806 werd Lodewijk Napoleon benoemd tot koning door keizer Napoleon Bonaparte. Pannenkoeken was zijn lievelingseten in Holland. Om zijn benoeming als koning te vieren werd de nationale Pannenkoekdag ingevoerd.  
Ravelijn. Het Ravelijn is een verdedigingsbolwerk dat tot doel had een poort, toegangsweg of een wal tussen twee bastions te verdedigen. Nu is het ingericht als hertenkamp. In de jaren 50 van de vorige eeuw werd een gedeelte van de vestingwallen van IJzendijke gereconstrueerd. Op het ravelijn werd een kanon geplaatst.

Zuidzande

Beltkorenmolen

Sluissedijk 7, geopend 10.00-17.00 uur. De bergkorenmolen, welhaast ideaal gelegen in het landje van Cadzand wat betreft de vrije windvang en z'n omgeving (open polderland en knotbomendijk), is een ronde stenen bovenkruier, in een aarden wal. Deze wal is, nadat de bouw voltooid was opgeworpen om de molen om zo de staart en de wieken te kunnen bedienen. De molen is gebouwd in 1874 door de Nieuwvlietse molenaar J. de Groote, voor rekening van molenaar J. Butin. De molen is praktisch het gehele jaar door bezoeken.

Informatiepunt (tijdens Open Monumentendag, 10.00-17.00 uur)

Gemeentelijk Archeologisch Museum
Marktstraat 18
4527 CM Aardenburg
Tel. 0031-117-492888
Dit E-mail adres wordt beschermd tegen spambots. U moet JavaScript geactiveerd hebben om het te kunnen zien.

Contact lokaal comité
Gemeente Sluis
Postbus 17
4500 AA Oostburg
Tel. 0031-117-457162
Dit E-mail adres wordt beschermd tegen spambots. U moet JavaScript geactiveerd hebben om het te kunnen zien.

Verdere informatie over Open Monumentendag is te vinden in het Open Monumentendagmagazine, dat verkrijgbaar is bij elk bovengenoemde instelling en bij de VVV’s en bibliotheken.

Zie ook: www.openmonumentendag.nl en www.gemeentesluis.nl