De dood van een straat: De Fourrierstraat

Pierre Vantorre

Vanwaar de naam Fourrierstraat ?

Een zekere Henri Fourrier, handelaar te Sint-Andries Brugge, was eigenaar van de gronden waarop later de straat werd aangelegd die zijn naam kreeg.

Oorspronkelijk, in 1907, vroeg Henri Fourrier aan het gemeentebestuur van Heist de machtiging om zijn eigendom tussen het Leopoldkanaal en de Sint-Antoniusstraat te verkavelen tot bouwgrond en twee straten aan te leggen.

Daartoe werd tussen Henri Fourrier en het Gemeentebestuur een overeenkomst afgesloten die op 29.11.1907 de goedkeuring kreeg van de gemeenteraad. Al spoedig in 1908 hadden de architecten Louis Bailyu en Dupont bouwplannen getekend tot het optrekken van 2 x 3 werkmanswoningen, doch de gemeenteraad gaf geen toestemming tot het openen van de ontworpen straat tussen het Leopoldkanaal en de St. Antoniusstraat, omdat de straat niet op peil was gebracht zoals in de overeenkomst van 1907 bedongen. Aldus is het gebleven bij de aanleg van één straat in een T-vorm vanaf de Kustlaan naar beneden toe en eindigend tegen een aangelegde berm en afwateringsgracht. Aan de oostkant van de toegang tot de Fourrierstraat had wijlen Dr. J. Leclercq gedurende vele jaren zijn door muren afgesloten moestuin. Aan de berm stonden drie huisjes bewoond door de gezinnen Leon Debruyne, Déziré Mesuere en Camiel Rys.

Intussen ligt de Fourrierstraat en de ongeveer 25 woningen nu al ruim 15 jaar begraven onder de miljarden van de uitbouw van de haven van Zeebrugge.

Langs de Fourrierstraat woonden de mensen destijds rustig in nette huisjes met erf. Ze verdienden hun boterham met werken en hadden geen behoeftig om zich veel te mengen in de levensgewoonten van de Heistenaars uit het “Dorp”, tenzij met de karnavaldagen, de kermissen of enig ander bijzonder gelegenheid.

Het omgekeerde was ook waar. Hoeveel Heistenaars zijn er ooit in de Fourrierstraat geweest? Voor velen was het een godsvergeten plek, een verlengstuk van het Sasgebied. Vanaf de Kustlaan dook men in de Fourrierstraat en belandde op een stofferig aardeweg of in het slijk, naargelang de weersomstandigheden. De Mesuere’s, de Vermaelen, de Pauwaerts, de Decuypere’s en andere bewoners lagen daar niet van wakker en leefden gewoon hun eigen dagelijks leventje in de Fourrierstraat.

Na de storm van 1953 kwam er verbetering. Er werd een drinkwaterleiding aangelegd en de rijweg gekalseid. Hier en daar werd een nieuw huis gebouwd. De modernisering van de Fourrierstraat werd zichtbaar tot....de plannen tot het bouwen van een nieuwe zeesluis te Zeebrugge het nieuws bracht dat de Fourrieretraat moest verdwijnen.

Medio 1969 was het reeds duidelijk dat de bewoners aldaar met zen allen mochten inpakken en wegwezen. In september 1944 hadden ze al een tijdelijke evacuatie meegemaakt, nu moesten ze definitief hun woonmilieu verlaten. In 1970 was het menens met de ontruiming van de Fourrierstraat.

De huizen bleven onbewoond achter, wachtend op hun afbraak. Enkel het nummer 48 bleef nog bewoond door het gezin Fernand Mesuere die zodoende de geschiedenis inging als laatste bewoner van de Fourrierstraat.

We spraken daarover met hem.

Mijn ouders waren afkomstig van Zerkegem. Mijn vader werkte hier in de steenbakkerij Daveloose & Dumarey en vond het beter naar Heist te komen wonen. Hij koos voor de Fourrierstraat omdat de bouwgrond aldaar spotgoedkoop was. Zo ben ik samen met de andere veertig kinderen in de Fourrierstraat opgegroeid. Ik heb daar geravot en de spelletjes gespeeld voor een reep chocolade, een appelsien of een appel. Het was daar een stilleven dat enkel verstoord werd door de oorlog en de overstroming in 1953.

Ook na mijn huwelijk bleef ik de Fourrierstraat trouw. Ik kon er gewoon niet weg

Toen de eerste geruchten de ronde deden in verband met het moeten verdwijnen van de Fourrierstraat kon ik me aanvankelijk niet realiseren dat het werkelijkheid ging worden. En toch waren het geen loze geruchten. Waarom ik daar met mijn gezin nog vier jaar moederziel alleen gewoond heb is in feite een heel eenvoudige geschiedenis.

Eens dat er zekerheid bestond over de ontruiming van de Fourrierstraat, zocht iedereen naar een ander woongelegenheid. Er werd mij verzekerd dat ik op de wachtlijst stond voor een huis in de nieuwe wijk Oostwinkel. Intussen begonnen de “Fourriernezen” geleidelijk te verhuizen. De eerste vertrekkers deden denken aan oorlogsvluchtelingen. Het kon niet rap genoeg gaan. De ene zette de andere aan om te vertrekken. Ik bleef maar wachten op enig nieuws uit Oostwinkel en niemand kwam ons eigenlijk aanmanen om seffens te verhuizen.

“Wat zullen we doen?“ vroeg mijn vrouw. “We zullen hier blijven zolang we kunnen” was mijn repliek.
Enkele huizen werden al afgebroken. Andere gebouwen werden betrokken door personeelsleden van de firma Segotra. Die mensen waren voor ons een welgekomen gezelschap, vooral tijdens de wintermaanden.

Aanvankelijk dachten we elke dag aan dat verhuizen, maar stilaan geraakten we gewoon aan de situatie waarin we leefden. Het moeten verhuizen was al lang geen passie meer, toen ik op zekere dag ontboden werd bij de directie van het bedrijf. Ik vertelde de bazen over de Oostwinkelstory en daar bleef het voorlopig bij. Ik kreeg nog geen bevel om onmiddellijk te verhuizen. Toch kwam de oplossing vlugger dan ik dacht. Want korte tijd nadien kon ik beschikken over het huis langs de Vredestraat waar ik nu nog woon.

Ik had vier jaar “stand gehouden” in de Fourrierstraat!

Wie waren de laatste bewoners van de Fourrierstraat?

“Op de berm woonden Casier en Achiel VanEeghem. Langs de westkant woonden Jerome Mesuere, Cyriel Bogaert, Rammeloo, Vandierendonck (de bruggen), Willy Meyers, André Vantorre (Kavijak), Vermael, P.Vandierendonck, Van Luxemburg, Pierre Degrande, André Snauwaert, Isidore Danneels, Alf. Vantorre (Kavijak), Fernand Mesuere en Gerard Mesuere. Langs de oostkant hadden we: Camiel Rys, Osaer, dochter Vandercruysse, Meyers (Naaiekoker), Wed. Arth.Rys, Nesten Demuynck, André Calleeuw, Albert Decuypere, Janssens, Andries Degroote (Ardenols).

Me een “Mea Culpa” als ik iemand vergeet....

Voor vele Heistenaars is de Fourrierstraat nog slechts een vage herinnering, voor de jeugd een nietszeggende straatnaam uit de tijd dat Heist nog Heist was, maar Fernand Mesuere en de nog in leven zijnde ex-bewoners van de Fourrierstraat zullen de nostalgie naar hun verdwenen woongebied allicht meedragen tot in hun graf.

Grondplan Fourrierstraat