Uit: Heemspiegel
Monumenten verdienen onze zorg. Monumentenwacht Vlaanderen.

Luc Schokkaert

Met het sukses van de vier voorbije edities van Open Monumentendag werd niet alleen meer aandacht besteed aan onze monumenten in de pers, maar werd ook de politieke wereld gesensibiliseerd, wat merkelijke resultaten met zich meebracht voor de Vlaamse begroting 1993. Ook naar eigenaars en erfpachters toe wordt er verder gewerkt rond de idee van onderhoud, dit onder andere door de Monumentenwacht Vlaanderen.

De Monumentenwacht staat de monumentenverantwoordelijken bij in hun beheerstaak. Zij is opgedeeld in provinciale teams, waar steeds twee man ter beschikking staan. Op uitnodiging van de eigenaar of beheerder van een monument komen zij een gebouw aan een volledig onderzoek onderwerpen, waarna een verslag wordt opgemaakt met aanbevelingen voor het uit te voeren onderhoud.

De Monumentenwacht Vlaanderen wordt per provincie georganiseerd in een eigen structuur, die instaat voor de werking op haar grondgebied. Zij staat zowel ten dienste van privé-personen als van verenigingen of openbare besturen die één of meerdere monumenten onder hun hoede hebben. Die kunnen hiervoor een lidmaatschap aangaan.

Voor elk te inspecteren object wordt een jaarlijkse contributie van 1500 fr gevraagd. Per inspectie worden bovendien de werkuren en eventueel de gebruikte materialen aangerekend. De opname van een monument in het inspectiebestand van de Monumentenwacht gebeurt op basis van een aantal kenmerken van het bedoelde gebouw, zoals de huidige bouwfysische en constructieve toestand, recent uitgevoerde restauraties of instandhoudingswerken, eventuele wettelijke bescherming. Een beschermd monument waaraan tijdens het laatste decennium het verleden in vele parochies een voorname rol hebben gespeeld. Het archief van AVEVE tenslotte, bevat de dossiers van de plaatselijke coöperatieve aan- en verkoopvennootschappen van de Belgische Boerenbond. Hierin vindt men behalve commerciële gegevens ook heel wat rond de werking en de verantwoordelijke van de plaatselijke boerengilde.

Ook voor de geschiedenis van de parochiale school kan het Kadoc nuttige bouwstenen aan brengen. In het “archief van de Centrale Raad van het Katholiek Lager Onderwijs” (CRKLO) werden van de meeste lagere- en kleuterscholen dossiers bewaard. Deze bundels starten vaak vanaf het begin van de jaren twintig en bevatten briefwisseling van de scholen met de CRKLO, de overheid en de inspectie over leerkrachten en leerlingen, subsidiëring, personeelsbeleid, lesinhouden, enz. De dossiers zijn evenwel van zeer heterogene kwaliteit.

Tenslotte is er het audiovisuele materiaal. Ook hier moet vnl. in de parochie zelf worden gezocht. In kasten en laden van de pastorij en vermoedelijk ook zeer veel bij particulieren (leden van de kerkfabriek, familie van vroegere pastoors enz.) zijn foto’s te vinden, die het parochiale leven van vroeger en nu kunnen illustreren. Het is echter niet uitgesloten dat ook het Kadoc foto’s van priesters, prentbriefkaarten van kerken, bedevaartvaantjes- of affiches, bidprentjes en doodsprentjes m.b.t. de parochianen of de parochie bezit. Met wat toeval kunnen ook originele plannen van kerken of ontwerpen van interieurdecoratie, kerkmeubilair of glasramen uit de op het Kadoc bewaarde atelierarchieven opduiken.

In elk geval vergt het een hele zoektocht in de verschillende fondsen en documentatiecategorieën van het Kadoc. Het Kadoc bezit immers geen kant en klare dossiers per parochie! Het centrum kan misschien wel wat puzzelstukjes aanbrengen die het beeld van een bepaalde parochie kunnen vervolledigen. Met vragen naar informatie m.b.t. de parochie kan men altijd terecht op het Kadoc. Schrijf best eerst een briefje met duidelijke vragen. Mogen wij de lezers er tenslotte attent op maken dat het Kadoc geïnteresseerd is in alle publicaties van en over onze Vlaamse parochies?

Knokke’s oudste monument, het oud torentje van de Heilige Margaretakerk werd plechtig ingezegend door E.H. Jozef Monballiu en opengesteld voor een talrijk publiek.
Cnoc is ier hield er een overzichtstentoonstelling in samenwerking met de gidsenkring Sincfala en de Kerkfabriek.

Sint Katharinaklok

Ter gelegenheid van de inhuldigingsweek, die een aanvang nam op 27 mei 1992. en ook op de openstelling van het torentje naar aanleiding van de Open Monumentendag werd het door velen aangevoeld dat er eigenlijk nog iets ontbreekt in Knokkes oudste monument: een klokje. En inderdaad, een kerktoren zonder klok is als een bruidje zonder ruiker.

Wij zouden inderdaad een klokje met een klepel en een klokzeel, zoals het vroeger was, willen hangen in de prachtige klokkestoel die daar nu leeg in het torentje staat. En of we reeds goed op weg zijn! Het klokzeel is al toegezegd, E.H. Jozef Monballiu schenkt het.

Nu nog de klok. Kenners zeggen dat de klok er als volgt zou moeten uitzien:

– toon: LA //
– gewicht: 400 kg.
– diameter: 873 mm.
– legering: Klokkenbrons bestaande uit:

tin 18 à 20 %
lood max. 1 %
koper 78 à 80 %
andere toevoegingen: 1 %

Zo’ n klokje kost iets meer dan 400.000 Fr.

Wij dachten ook dat wij de klok een passende naam moesten geven. Vermits het met Knokke allemaal begonnen is rond het oude kerktorentje en vermits het oudste bedehuis van Knokke (13e eeuw) een kapel was toegewijd aan de H. Katharina van Alexandrië stellen wij voor de klok te noemen naar Knokkes oudste patroonheilige.

Indien u wil medewerken aan de verwezenlijking van dat doel, wat wij verhopen dan verzoeken wij uw bijdrage te willen storten op rekening nummer 863-6622415-47 van St.-Katharinaklok - M. Lippensplein 3, 8300 Knokke-Heist.

Wij danken u van harte bij voorbaat,

Fl. Jansen, Kerkfabriek, M. Lippenspl. 3 T/S
E.H. J. Monballiu, Pastoor, Smedenstraat 6 T/S
D. Lannoy, Cnoc is ier, J. Devischstr 91 T/S
J. Bonte, Sincfal, Keuvelhoekstr. 85 T/S