Jan Baptiste Deckers, Burgemeester van Westkapelle

Yolande Lammerant

Als vierde kind van het gezin van Jan Mathys Deckers en Cecilia Van Zandweghe, die acht kinderen ter wereld bracht, waarvan alleen twee volwassen werden, heeft Jan Baptiste Deckers geen gemakkelijke jeugd gehad.

Toen Cecilia Van Zandweghe stierf te Knokke op 29 maart 1821 bleven nog vijf kinderen in leven: twee dochters en drie zonen: Jan Baptiste, Pieter Jacobus en Bernard Frans.

Jan Baptiste, geboren te Westkapelle op 28 februari 1809, was dus twaalf jaar oud in 1821. Zijn vader, Jan Mathys, was schaapherder. Het was dus niet door hem dat Jan Baptiste timmerman geworden is, maar waarschijnlijk was hij met zijn broeder Bernard toevertrouwd geworden aan een oom Van Zandweghe, broeder van zijn moeder, die te Westkapelle als timmerman gehuisvest was.

Pieter Jacobus was bij zijn oom Willem Deckers te Heille gegaan maar overleed kort daarop op 11 mei 1824.

Geboren onder het Franse regime, kende hij de Hollandse periode, vooraleer Belg te worden in 1830.

Hij werd in 1828, gedurende het Hollandse bewind, geroepen om deel te nemen aan de loting voor de nationale militie. Hij kreeg het nummer 11, "het welk tot heden niet geroepen zijnde, hem tot geenen dienst heeft verpligt".

De timmerman Jan Baptiste Deckers trouwde te Damme op 18 mei 1837 met Joanna Theresia De Pover en uit dit gezin werden er negen kinderen geboren, waarvan de twee jongsten vroeg stierven. In die negen geboorteakten - tussen 1839 en 1857 - vindt men Jan Baptiste Deckers steeds als timmerman vermeld.

In oktober 1855, nam Jan Deckers nochtans deel aan de aanbesteding van de nieuwe baan tussen Ichtegem en Koekelare, waarvan de werken begonnen op 4 januari 1856.

Zijn vrouw Joanna De Pover overleed te Westkapelle op 25 december 1862. Jan Deckers werd in die overlijdensakte als timmerman aangegeven. Op 29 mei 1872 hertrouwde hij te Oostkerke met Rosalia Maenhoudt en was toen als aannemer van openbare werken aangegeven in de huwelijksakte.

Als zijn zoon Franciscus Josephus "aannemer van openbare werken overleed langs den openbaren weg der Schipdonksche vaart in dees gemeente..." van Ramskapelle op 24 januari 1875, was het beroep van Jan Baptiste Deckers "aannemer te Westkapelle" aangegeven.

In "Heist en de Eiesluis" van M. Coornaert (1), leest men "de kerkraad van Heist vond op 8 februari 1879 Jan Deckers uit Westkapelle bereid voor 1.900 fr. de kerk, sacristie en andere kleine aanhorigheden af te breken...". De kerkmeesters lieten horen: "dat Deckers hoe eerder hoe beter mag beginnen afbreken".

Bij de lezing van de zitting van de gemeenteraad van Westkapelle van 13 januari 1887, dus nog geen maand na het overlijden van Jan Baptiste, verneemt men dat zijn oudste zoon Pieter Deckers als "concierge in het huis van passage" van Westkapelle benoemd werd "in vervanging van de Heer Deckers overleden". Een burgemeester die ook concierge is in het huis van passage, of cipier van een gevang, komt ons nogal vreemd voor.

Men kan dus besluiten dat benevens zijn beroep van timmerman Jan Baptiste Deckers ook aannemer in openbare werken en aannemer was. Op zijn overlijdensakte (2) in 1886, lezen wij dat Joannes Baptista Deckers, oud zevenenzeventig jaren negen maanden, burgemeester dezer gemeente was. Op zijn doodsprentje komt deze titel ook voor: "Burgemeester zijner geboorteplaats".

Men kan zijn politieke loopbaan terug vinden in verscheidene akten van de burgerlijke stand:

• Als zijn eerste vrouw Joanna Theresia De Pover overleed te Westkapelle op 25 december 1862, oefende Jan Deckers geen politieke functie uit, maar als zijn tweede vrouw Rosalia Maenhoudt stierf te Westkapelle op 10 augustus 1881, was hij als "schepen en ondernemer" aangegeven. In 1884, 17 november, tekende hij als "schepen" de geboorteakte van zijn kleindochter Marie Elisabeth fa. Pieter.
• Op 19 mei 1885 vindt men voor de eerste keer "Jan Deckers, Burgemeester, ambtenaar van den Burgerstand te Westcapelle" op de huwelijksakte van Jan Frans Vermeille en Barbara Van Biervliet.
• De laatste akte van de burgerlijke stand door Jan Deckers als burgemeester van Westkapelle getekend, was de geboorteakte van Augustijn Frans Proot op 7 november 1886 om 9 u.

Door het register van de gemeenteraad te raadplegen kan men de volledige politieke loopbaan van Jan Baptiste Deckers terug reconstrueren. Die begint na de verkiezing van 1 juli 1872, met volgend proces-verbaal van eedaflegging:

            "Ten jare achtien honderd twee en zeventig, den vierden      November, om vier ure nanoen,

            wij Frans Mareyt, Burgmeester der gemeente Westcapelle, hebben ons begeven ten Raadshuize alhier, alwaar wij de heeren leden des Gemeente-Raads, daartoe behoorlijk bijeengeroepen gevonden hebbende, het publiek binnengelaten en de openbare zetting geopend hebben; waarna wij onmiddellijk aan de   vergadering lezing gegeven hebben van het koninklijk besluit van 22 Oktober laatst, waarbij wij geroepen zijn tot de bediening van Burgmeester dezer Gemeente, haar tevens ter kennis brengende dat wij in deze hoedanig heid den eed door de Wet voorgeschreven op tweeden dezer hebben afgelegd in handen van den Heer Commissaris van het Arrondissement.

            Vervolgens heeft de Sekretaris, op ons verzoek, lezing gegeven van het proces-verbaal der kiezing

            van 1 juli 1872, bij welke als Raadsleden benoemd zijn de Heeren: 1. Kerckhof Pieter; 2. Van Rolleghem, Napoleon; 3. Serpieters, Josef; 4. Deckers, Jan; 5 Gouwelooze Jan; 6. Vanden Broecke, Lodewijk; 7. Verschoore, Frans; en 8.Cosijn, Emiel; benevens van het koninklijk besluit van 22ste Oktober laatst, eerstgenoemden heer Pieter Kerckhof tot schepen dezer Gemeente benoemd.

            Onmiddellijk na deze lezing zijn de acht genoemde en aanwezige heeren voor ons verschenen, ten einde ingevolge onze uitnodiging af te leggen den eed voorgeschreven bij artikel 61 der gemeentewet door de wet van 1 Juli 1860 gewijzigd. En hebben de acht genoemde heeren in onze handen afgelegd den volgenden eed:

 “Ik zweer getrouwigheid aan den koning, gehoorzaamheid aan de Grondwet en aan de wetten van het Belgische Volk."

            Gevolgentlijk verklaren wij de acht genoemde heeren: 1.Kerckhof, Pieter, 2. Van Rolleghem, Napoleon, 3. Serpieters, Josef; 4. Deckers, Jan ; 5. Gouweloose   Jan; 6. Vanden Broeck, Lodewijk; 7. Verschoore, Frans en 8. Cosijn, Emiel, den eersten in hoedanigheid van    Schepen en de zeven anderen met hem gezamenlijk in             degene van Leden van den Raad dezer Gemeente ingehuldigd.

            Waarvan is opgemaakt tegenwoordige proces-verbaal, welk de comparanten met ons hebben geteekend na lezing, ter date als boven.

Kort nadien, bij koninklijk besluit van 14 mei 1873, werd Jan Deckers als "schepen" benoemd en op de 29ste van dezelfde maand legde hij zijn eed af. Hij heeft die functies uitgeoefend tot 8 juli 1882. Vanaf die datum tot 30 april 1885 kwam hij voor als "schepen d.d. -de bediening van voorzitter" of "d.d.-de burgemeester-voorzitter".

De verkiezing van 13 november 1884 veranderde niet onmiddellijk iets aan die toestand. Gedurende bijna drie jaren bleef Jan Deckers dienstdoende burgemeester.

Bij koninklijk besluit van 30 april 1885 werd hij eindelijk tot het ambt van burgemeester benoemd. Hij legde zijn eed af voor de heer arrondissementscommissaris op 16 mei en werd geïnstalleerd als burgemeester in zijn gemeente op 4 juni 1885.

            "Proces Verbaal der installatie van d' Heer Jan Deckers, als Burgemeester dezer Gemeente,

            Ten Jare achttien honderd vijf en tachtig den vierden der maand Juni om vier ure namiddag in de gewone vergaderingszaal ten dezen einde bijeengeroepen onder het voorzitterschap van d' Heer Jan Deckers, is overgegaan door den Heer Voorzitter met het overleggen der stuk waardoor hij bij Koninklijk Besluit van 30 April    1885 tot de bediening van Burgemeester dezer gemeente     benoemd wordt en op zestienden mei dezes Jaars   voor den Heer Arrondissementscommissaris van Brugge en

            Oostende den eed heeft afgelegd voorschreven door Art: 61 der wet van 30 Maart 1836 en door

            de wet van 4 juni 1878.  Dien ten gevolge wordt d'Heer Jan Deckers, in hoedanigheid van Burgemeester geïnstalleerd.Van het welk het tegenwoordige proces-verbaal is opgemaakt en getekend."

De zelfde dag legde Frans Slabbinck de eed af van schepen.

Burgemeester Jan Deckers zat voor de laatste keer de zitting van de gemeenteraad van Westkapelle voor op 10 september 1886 maar zoals hierboven vermeld, was hij nog aanwezig bij de aangiften van de burgerstand en tekende hij nog de akten tot de 7de november 1886.

Hij stierf te Westkapelle op 20 december 1886. Hij was zevenzeventig jaren en bijna tien maanden oud.

Jan Baptiste Deckers had de politiek in zijn bloed!

Zijn grootvader, Peter Deckers, was vóór de Franse Revolutie een der voornaamste ingezetenen van Stramproy in Hollands Limburg. Sedert februari 1769, was hij één van de twee schepenen die Stramproy vertegenwoordigde op de schepenbank van het vorstendom Thorn. Hij stierf te Stramproy den 2 januari 1797.

Leonard Deckers, de jongste zoon van Peter Deckers en oom van Jan Baptiste van Westkapelle, is na de Franse Revolutie burgemeester van Stramproy geweest.

Dichter bij Westkapelle, was een andere zoon van Peter Deckers van Stramproy en dus ook oom van Jan Baptiste, Willem Deckers, burgemeester van Heile.

Als rechtstreekse afstammeling van Jan Baptiste Deckers, vindt men zijn jongste zoon, Karel Lodewijk Deckers, geboren te Westkapelle op 6 september 1852. Die werd als gemeenteraadslid gekozen op een liberale lijst in de gemeente van Heist de 19de oktober 1890. Hij stierf in zijn gemeente op 8 maart 1895 en heeft dus niet zijn politiek mandaat tot einde december 1896 kunnen uitoefenen. Op de tabel van de samenstelling van de gemeenteraad van Heist kwam hij als "reeder" voor. Leopold Desutter was burgemeester en Edgard Loncke schepen.

Die politieke hoedanigheden van de Deckers zal men een laatste keer terug vinden te Knokke bij een van de kleinzonen van Jan Baptiste Deckers: Camille Deckers, (liberale) tweede schepen vanaf einde 1927 tot in de oorlog '40-'44, vanaf de bevrijding (1.11.'44) tot na de verkiezingen van 24.11.'46 burgemeester (3). Hij was aannemer van bouwwerken. Aan de oostzijde van een straatje tussen de Peperstraat en het Gemeenteplein had hij een schrijnwerkerij en opslagplaatsen. Zijn woonhuis vormde de hoek met het Gemeenteplein. Het vroegere naamloze straatje heet nu Burgemeester Camiel Deckersstraat.

Voetnoten

1. M. Coornaert, Heist en de Eiesluis, de geschiedenis, topografie en toponymie van Heist, met een studie over de Eiesluis, Tielt, 1976
2. Burgerlijke Stand gemeente Westkapelle, nr. 92.
3. D. Lannoy, Het Neogothische Stadhuis, uitgave Cnoc is Ier