VERSLAGEN - 1962-03

1.  Heemkundige Wandeling op Westkapelle - 29 juli 1962.

Op deze schone zondagnamiddag bezochten we Westkapelle met een talrijke groep, waaronder we graag Burgemeester Graaf Lippens van Knokke hebben begroet. Aan de hand van de goede toeristenkaart verspreid door het Davidsfonds van Westkapelle en opgemaakt met de medewerking van Dhr. Willy Theerens, was het gemakkelijk om de rondleiding te volgen. De kaart vond zulke goede afzet dat Dhr. Theerens de voorraad moest aanvullen.

We zijn echter eerst op het gemeentehuis de enigmooie 17e eeuwse vlag van de vroegere St-Sebastiaansgilde gaan bewonderen, die daar in verzekerde bewaring is, samen met de talrijke eremetalen van de gilde. Het roemrijk verleden van de boogschutters die eertijds leven op het dorp brachten en aan alle feestelijkheden deelnamen, herleefde voor enkele ogenblikken.

Daarna bracht Willy Theerens ons in het postbureel waar een mooie verzameling van wandtegels met landschappen, St-Kristoffel, zeemeerminnen en zeemonsters, te zien is.

Westkapelle bezit ook een merkwaardige kerk die door verhoging van de omringende straten, schijnt in een put te staan. Voor bijzonderheden over deze kerk leze men “Westkapelle” door J. Opdedrinck, en uitgegeven in oktober 1959 met de medewerking van de St-Guthago-kring. De toren, die midden de kerk staat, was eertijds een baken voor de schepen die het Zwin wilden binnenvaren. Maar vermits zulks alleen overdag werd gedaan, was deze toren een richtpunt maar geen vuurtoren.

Daarna bezochten we de Kalvekeetdijk die tot de oudste indijkingen van de Zwinstreek behoort. Uit de tijdens de Duinkerke IIIb -overstroming afgezette klei op de zeekant van deze dijk, worden daar in de omgeving drie steenbakkerijen opgericht. Veilig beschermd achter de dijk lagen de oude heerlijkheden Ten Poele en Kalvekeete. Van beide heerlijkheden blijven nog sporen van de omwalling die we bezichtigd hebben. Op de platte ronde wal woonden eens de heren van Kalvekeete die rechtsmacht bezaten op alles wat tot hun leen behoorde, terwijl de rest van Westkapelle onder de rechtsmacht van het Brugse Vrije viel. Daarom poogt Westkapelle sinds geruime tijd een eigen wapen te verkrijgen, samengesteld uit het wapen van het Brugse Vrije en van Kalvekeete. Dit laatste vertoont samengebonden korenaren, zoals die groeiden op cle door de heren van Kalvekeete ingedijkte landerijen. Op het welgelukken van deze pogingen hebben we bij de grens een glaasje gedronken.

Vandaar volgden we nog eventjes de Linie van Cantelmo en deden een voetwandeling langs de Greveningedijk bij Schapenbrugge. Hier vloeit het Oude Zwin midden vruchtbare velden en vette weiden. Hier ook bezochten we cle plaats waar eens de Kwintinsluis heeft gelegen, die de eerste zeesluis is geweest waarlangs het overtollige water van het noorden werd afgevoerd. Hartelijke dank aan de vriendelijke autobestuurders die deze tocht hielpen verwezenlijken.

René De Keyser

2.  Aardenburg - 9 september 1962.

Wat is het moeilijk om een goed verslag te maken over een zo schone en welgelukte namiddag!

Te Westkapelle geraakte iedereen ten slotte toch in een auto. We lieten de kudde van toeristen doelloos in Sluis slenteren, reden voorbij Draaibrugge (in 1850 lag hier nog een houten draaibrug) op de brede baan die tot in 1815 een water was : “de haven van Aardenburg”, en draaiden de Kaaipoort binnen. Op de Markt ,waar de heren J.J. Rosseel en W, Dierick ons begroetten, stonden we allen een beetje verbaasd over het groot aantal aanwezigen (meer dan 70 !) en over het uitzonderlijk lief zonneweertje.

In de St-Baafskerk werden we ontvangen door de eerste wethouder van Aardenburg, dhr Lansu. Met een gulhartige welsprekendheid heette hij onze Kring welkom in naam van de stad en sprak de hoop uit dat de twee delen van Vlaanderen, langs weerskanten van de Schreef, steeds nauwer zullen samenwerken. We wisten direkt hoe oprecht vriendschappelijk wij in Aardenburg ontvangen werden.

Dan werden we “overgeleverd” aan de twee specialisten: dhr Rosseel kerkvoogd van St-Baafs en dhr van Hinte, kunstenaar en amateur-archeoloog, lid van onze Kring. Dit zijn de twee mensen die voor de St-Baafskerk en voor de Romeinse Opgravingen de ziel en de stuwkracht zijn geweest; en wij bewonderen hun resultaten!

Het werd eerst een leerzame rondleiding om de architectuur van het gebouw te begrijpen: de voorkerk in scheldegotiek met sterk romaanse inslag en de hoogkoren in laatgotiek als hallekerk. We zagen die kerk voor de oorlog, onherkenbaar; na cle oorlog treurclen we om het puin en tussen 1950 en 1959 bewonderden we de verstandige restauratie. Nu is het een parel.

Wij leerden veel over de gemetselde graven of sarcofagen, van binnen met fraaie fresco’s versierd en daterend uit de 12e tot de vroeg-15e eeuw: mooi en vol zinrijke symbolen. Opvallend schoon is ook de barokke predikstoel, afkomstig uit een kerk in Vlaanderen.

Langs de buitenkant is de kerk voor kenners van de bouwgeschie-denis een sprekend boek. Wij keken graag naar de 17e eeuwse voorgevel en de eigen karakteristieke bekroning van de toren met zijn scheepje als windwijzer: Aardenburg de oudste haven uit ons gewest.

De talrijke groep verdeelde zich in tweeën: cle enen gingen eerst naar de opgravingen, de anderen naar het museum. Op een zandrug woonden hier reeds mensen in het mesolithicum (± 5000 v. Chr.) en Aardenburg was een betrekkelijk belangrijke nederzetting in de Romeinse tijd. Kijk hier de paalresten van een grote woning, daar een romeins straatje, een waterput, een heidens tempeltje, een laag oesterschelpen uit Engeland ingevoerd door koopkrachtige officieren (?).

Hier werden vondsten gedaan uit de 9e eeuw, zoals het enig kostbare gouden muntje; honderden muntstukken, allerlei potscherven, resten van bewoning uit vroegere eeuwen. We kijken verlangend uit naar het verslag van de heer Ir Trimpe Burger, die de wetenschappelijke opgravingen namens cle Rijksdienst leidt.

In het kleine museum, een deeltje van de gevonden voorwerpen: sierlijke amforen, gestempelde dakpannen, terra sigliata, zolen van soldatensandalen, en veel Vlaams grijs aardewerk uit de romeinse periode. Daarnevens gebruiksvoorwerpen in vuursteen of rendierbeen uit cle voorhistorie, kostbaar brons uit de romeinsetijd, geglazuurd bankeramiek en blauw aardewerk uit de vroege middeleeuwen, schaatsen uit been (glissen). Ik kan hier geen kataloog opmaken, maar we vonden er zelfs het gebakken spaarpotje zoals er eentje in de keuken van de voorzitter pronkt.                                            

Als onze Buren iets doen, doen ze het goed! De heer Lansu nodigde ons allen uit op de Elderschans, waar het oude Aardenburg een modern ontspanningsoord heeft aangelegd met speeltuin, zwembad, tenniscourts en al. Daar werd geheel de groep namens de stad “getrakteerd” met sigaren en verfrissing. Wat een koninklijke ontvangst! Zo een namiddag doet niet alleen deugd aan het verstand, maar vooral ook aan het hart. En daarbij hebben die mensen er een handje van weg om u te doen geloven dat ge hen daarmee nog zelf een plezier hebt gedaan! Er werd nog een heel tijdje lustig en interessant nagepraat. Onze Voorzitter noemde het terecht een hoogdag voor onze jonge Kring. Hoe kunnen wij de heren Larsu, Rosseel, van Hinte en Dierick genoeg bedanken? Het eindigde op een uitnodiging om terug te keren: er is in Aardenburg nog wel meer te zien!

De tijd vorderde snel en langs de militaire banen uit de 17e eeuw, reden wij naar Sluis en Westkapelle terug.

Wat houd ik toch zielsveel van dit land en zijn heerlijk verleden!

Br. Gaëtan

3.  Het Gulden Vlies  -   23 september 1962.

Het bestuur van St-Guthagokring betaalde het grootste deel van het entree- geld tot de tentoonstelling van het Gulden Vlies en tot het Gruuthuuse-museum. Te 3 uur trokken we binnen met een 35 tal aanwezigen. Het was onmogelijk in groep de belangrijke verzameling portretten, miniaturen en juwelen te bezichtigen: er waren te veel andere bezoekers. Tegen 5 uur hadden de meesten toch alles gezien en een 25 liefhebbers wandelden nog een uur rond langs de zo kostbare kollekties in Gruuthuuse. Het werd weer een sukses. De hardnekkigste heemkundigen geraakten naderhand niet uitgepraat …. over Dudzele. Daar komt nog een goeie Heemkundige Wandeling van. Ja, de Kring Sint-Guthago leeft en heeft veel reden van bestaan.