Uitkerke _{(zie tabel 13)}

In Uitkerke bevindt zich in de Kerkstraat, links naast de Sint-Amanduskerk, het monument voor de militaire slachtoffers (figuur 57). Het is een zuil die op een sokkel staat. Het onderste deel van de sokkel bestaat uit vijf schuingeplaatste treden en het bovenste deel is vierkant van vorm. De zuil heeft een hoog concaaf gebogen en sterk geprofileerde basis met een doorlopende waterlijst. De rondzuil verjongt naar boven toe en draagt een bandvormig kapiteel en een eivormige bekroning. Oorspronkelijk stond op de top van de zuil een heidense vlam (figuur 58), die echter op aandringen van pastoor M. Lefèvre vervangen werd door een kruis[1] (figuur 59). Nu staat dit kruis niet meer op de top van het monument. In het midden van de zuil staat een grote eikentak in reliëf en op de basis het wapenschild van Uitkerke. Op het bovenste deel van de sokkel staat op een rechthoekige bronzen plaat de tekst: “Uytkerke aan zijne kinderen” en daaronder “Gevallen voor het Vaderland’ en de namen van gesneuvelden uit Wereldoorlog I. Na de Tweede Wereldoorlog werden op het onderste deel van de sokkel twee tekstplaten toegevoegd met de namen van de slachtoffers van die oorlog.

Figuur 57. Gedenkzuil voor de militaire slachtoffers, Kerkstraat te Uitkerke © De Moor Marina

Figuur 58. De gedenkzuil met een vlam op de top (bron: Uitkerke oorlogsmonument, http://www.bel-memorial.org/cities/westvlaanderen/uitkerke/uitkerke_mom.htm)

Figuur 59. De gedenkzuil met een kruis op de top (bron: Jacobs M., Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge, 1996, p. 396)

Op het monument staan tweeëntwintig namen van slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, waarvan er vijftien militairen waren en zeven burgers. Van de vijftien militairen was er één die niet woonachtig was in Uitkerke, maar in Schaarbeek. Hij was wel geboren in Uitkerke. Van één soldaat op het monument is de woonplaats niet bekend. De gemiddelde leeftijd is 24,8 jaar. De jongste was 20 jaar en de oudste 31 jaar. Twee militairen waren gehuwd. De overlijdensplaats van zes soldaten lag in Frankrijk.

Het monument werd ontworpen door ing. Florimond d’Or uit Uitkerke[2] en onthuld op 8 augustus 1920. De kostprijs bedroeg 23.723,63 fr.[3] De gedenkzuil is vastgesteld als bouwkundig erfgoed sinds 14 september 2009[4].

Zeven zijn op het einde van de oorlog overleden (van september 1918 tot februari 1919), waarvan drie na de wapenstilstand van 11 november 1918. Zeven zijn
overleden aan verwondingen (inclusief twee vermisten) en zeven aan een ziekte, waarvan zes aan een longziekte.

Vijf soldaten waren bij een linieregiment, drie bij de jagers te voet en twee bij de karabiniers. Verder was er telkens één bij het vervoerkorps, bij de bereden artillerie en bij de administratietroepen van de gezondheidsdienst.

Twaalf van hen waren milicien en één was beroepsvrijwilliger. Er waren twee brancardiers bij. Drie militairen op het monument hadden de graad van korporaal.

Drie soldaten met woonplaats Uitkerke staan niet op de gedenkzuil vermeld. Dit zijn:

• Six Florent Pierre Alphonse, geboren te Brugge, soldaat 2e klasse, milicien
  23e Linieregiment - 3 Bn (11 Cie); overleden op 22 jarige leeftijd in Pervijze op 24 oktober 1914; gesneuveld[5];
• Thisbaert Oscar Cesar, geboren te Stalhille, soldaat 2e klasse, milicien 1903, 1e Groep Troupes Auxiliaires du Génie (6 Cie); overleden op 35 jarige leeftijd in Leffinge op 31 januari 1919; doodsoorzaak: zelfdoding[6];
• Troffaes Rene Aime, geboren te Blankenberge, soldaat 2e klasse, milicien
  4e Linieregiment - 1e Bn (3 Cie); overleden op 24 jarige leeftijd in Kaaskerke (kruising tranchée 1 met 111) op 29 september 1917; gesneuveld (geweerkogel in de hals)[7].

Tabel 13 Uitkerke (Blankenberge)

Voetnoten

[1]     JACOBS M., Zij die vielen als helden.., deel 2, o.c., p. 396-397

[2]     JACOBS M., Zij die vielen als helden.., deel 2, o.c., p. 397

[3]     JACOBS M., Zij die vielen als helden.., deel 2, o.c., p. 397

[4]     Agentschap Onroerend Erfgoed 2017: Arduinen gedenkzuil (bij de Sint-Amanduskerk) [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/45080 (geraadpleegd op 21 juli 2018)

[5]     BS    Uitkerke,      overlijdensakten     1926,      nr.33;     Belgian     War      Dead     Register, 
https://www.wardeadregister.be/nl/dead-person?idPersonne=37481

[6]     Belgian War Dead Register, https://www.wardeadregister.be/nl/dead-person?idPersonne=39292

[7]     BS    Uitkerke, overlijdensakten1924, nr.25; Belgian War Dead  Register, 
 https://www.wardeadregister.be/nl/dead-person?idPersonne=39866