Het landschap is het gezicht van een streek.  De meeste regio’s worden herkend aan hun typisch landschap die er de eigenheid van vormt .  De rijkdom van de Zwinstreek bestaat uit een opeenvolging van zeven verschillende landschapstypes die binnen een straal van 20 km een eenheid vormen.

Deze veelheid van natuurlijke landschappen heeft een grote aantrekkingskracht op toeristen en natuurliefhebbers die te voet of per fiets de Zwinstreek verkennen.  Op een rechte lijn vanuit zee naar het binnenland komt de bezoeker eerst op het strand, daarna volgen schorren, slikken en duinen.  Achter de duinenrug ontdekt hij het open landschap van de nieuwe  polders,  de verhevenheid van dijken en de typische oude polders.

De zomertentoonstelling in het Museum Sincfala benadert deze wisselende landschappen vanuit verschillende invalshoeken en belevingswaarden.  Aan de hand van een aantal mooie aquarellen van Rita Teerlinck worden de geografische kenmerken geïllustreerd.  De oorsprong van de verschillende landschapstypes wordt  getoond met  een aantal  originele  historische kaarten die de ontwikkeling van de hele Zwinstreek  schetst.  Ook zal worden verwezen naar de vele historische relicten, zoals de restanten van oude dijken en forten die nog in het huidige landschap terug te vinden zijn.

In elk landschap ontmoet men een verschillende fauna en flora die op een eigen wijze met het landschap verbonden zijn.  Mooie voorbeelden hiervan  zijn de rijen knotwilgen die thuishoren in de oude polders of op  de vroegere dijken,  de prachtige rietkragen die men bij de kreken ziet of de duindoorn die men in de duinen aantreft.  De typische plantengroei trekt dan ook een eigen fauna aan: reigers en eenden in de kreken, kluten in de slikken en schorren, …

Naast planten en dieren komt men in elk gebied ook de mensen tegen die er thuishoren.  Waar men nu de zonnekloppers op het strand vindt, zag men vroeger de strandjutters, de garnalenkruiers of de vissers die van op het strand van Heist met hun platbodems het zeegat kozen. In de duinen kon men de koewachter tegenkomen met enkele dieren.  Op de schorren liepen grote kudden schapen onder begeleiding van de herder met zijn hond.   Boeren en knechten zag men in de polders zaaien, maaien en oogsten terwijl de molenaar zijn molen dikwijls op een hoge dijk bouwde.  Deze figuren, die zo sterk waren verbonden met het landschap, komen naar voor in een aantal prachtige foto’s. 

De vele gezichten van de Zwinstreek worden gewaardeerd door de vele toeristen die de streek per fiets verkennen.  Een bijzondere vorm van landschapsbeleving vindt men bij de schilders die het landschap willen vastleggen in een ideaal beeld.  Op het einde van de 19^de eeuw verbleven verschillende kunstenaars in de streek die strand, duinen en polders op hun doeken vastlegden.

Aan de hand van kaartmateriaal, maquettes, streekgebonden objecten, foto’s, kunstwerken, streekeigen producten…. wil het Museum Sincfala in zijn zomertentoonstelling  “7 X ZWINSTREEK :  mens – LANDSCHAP – natuur”, de bezoekers op een eigenwijze manier de Zwinstreek laten proeven, ruiken,horen, zien en voelen, ….

We danken onze museumvrienden die meehelpen aan het samenstellen van deze begeleidende bundel: Guido Burggraeve, Danny Lannoy en Rita Peckelbeen. Een bijzonder appreciatie verdient Rita Teerlinck die elk landschapstype illustreerde met een schitterend aquarel.

Fons Theerens
1 juli 2004

De Kunstenares 

Rita Teerlinck werd geboren op 10 juli 1943. Zoals velen beëindigde ze haar studies voortijdig om vlugger in het beroepsleven te stappen. Ze werkte als secretaresse bij een huisarts. Later werkte ze als vertegenwoordigster voor cosmeticaproducten. Hoewel dat aansloot bij haar “creatieve vaardigheden” was het niet echt wat ze zocht om dagelijks aan de kost te komen. Een vriendin loodste haar op 1 april 1971 bij de Compagnie Het Zoute binnen met een overeenkomst voor zes maanden. Ze werd de onmiddellijke en nauwe medewerkster van conservator Guido Burggraeve. Tot op de dag van vandaag werkt ze in het natuurcentrum Het Zwin. Als klein meisje kon ze zich al uren alleen bezig houden met potlood, papier en verf. 

Zonder een academische opleiding wist zij door gedreven volharding met vallen en opstaan een hoog artistiek niveau te bereiken. In de loop van haar creatieve leven zou ze dit niveau bereiken in diverse disciplines: tekenen, aquarelleren, schilderen, fotograferen, boetseren, meubels restaureren… tot schrijven.  Krijgt ze de tijd om een idee uit te werken dan zet ze zich met een onafgebroken gepassioneerde gedrevenheid in tot het resultaat haar volledig overtuigt.

Haar artistieke capaciteiten werden rap onderkend door Guido Burggraeve die haar stimuleerde tot het maken van opmerkelijke illustraties van vogels, planten en schelpen uit de Zwinstreek. Kaarten, tekst- en illustratieborden in het “vogelpark” waren van haar hand.  Ze wist de wetenschappelijke uitleg op een educatieve illustrerende manier aan de “man” te brengen.

Belangeloos werkte ze mee aan de illustraties in de boekjes “Planten uit Het Zwin” en “Vogels uit Het Zwin”. Grote waardering kreeg ze naar aanleiding van haar opdrachten voor de boekillustraties in “Knokke-Heist Onverwacht” (1993) en “Knokke-Heist Aspecten van heden en verleden” (2002).

Haar goede vrienden en kennissen schenkt ze bij verjaardagen, huwelijken, geboorten …, telkens een origineel persoonlijk kunstwerk. In een aantal huiskamers hangen pareltjes van haar kunnen.

Hoewel ze haar artistieke en andere warm menselijke capaciteiten minimaliseert wordt ze door de trouwe zwinbezoeker, gidsen, natuurliefhebbers, deskundigen  zeer hoog ingeschat. Het grote publiek kent haar artistieke talenten echter te weinig. Dit komt niet alleen door een gebrek aan tijd om haar hobby te beoefenen maar vooral door haar grote bescheidenheid.

De tentoonstelling “Zevenmaal Zwinstreek  - mens    Landschap   natuur” heeft het grote voorrecht om een eerste bescheiden hommage te zijn om haar lokaal talent in de kijker te zetten.

Rita Peckelbeen
1 juli 2004