Op bezoek bij Joseph De Groote
André Desmidt
Een rasechte Heistenaar... en patissier...
Naar aanleiding van ons veertigjarig bestaan leek het ons goed om even een bezoekje te brengen aan de man die voor het eerst met het idee kwam een Heyst Leeft in het leven te roepen... onze huidige erevoorzitter Joseph De Groote.
Joseph kan bezwaarlijk een aangespoelde genoemd worden want het is zeker dat reeds zijn overgrootvader in Heist woonachtig was.
Ons verhaal begint evenwel bij grootvader Octaaf die een winkeltje had en bakkerijtje in de Dwarsstraat hoek Kursaalstraat.
Joseph herinnert zich zijn grootvader alleen als negentigjarige oude man voor wie hij een nieuwjaarsbrief moest opzeggen als kleuter.
Octaaf was een van de vele warme bakkers in Heist. Volgens Joseph een “beer" van een vent en dat blijkt uit volgend verhaaltje:
Octaaf was een liberaal en bij de verkiezingen plakte hij een affiche aan de gevel van het gekende parochiezaaltje in de Kerkstraat. Er waren juist werken bezig en er stond een grote bak met gebluste kalk voor de deur op straat.
Toen Octaaf de affiche ophing kwam de pastoor naar buiten en die eiste dat de affiche weggenomen zou worden maar dat was buiten Octaaf gerekend.
Het kwam tot een kleine schermutseling (niet evident in die tijd...) bij zoverre dat de robuuste Octaaf er voor zorgde dat de pastoor (met soutane) in de kalkbak belandde.
Met veel moeite kwam hij er uit... volledig in het wit net als een missionaris..
Het hoeft geen betoog dat dit voorval het onderwerp was van de gesprekken de komende dagen.
Foto genomen in de Dwarsstraat voor het winkeltje met bakker Raymond De Groote, twee personeelsleden en de heer Octaaf De Groote en echtgenote Renilde De Spiegelaere (ouders Raymond).
En zo komen we bij Raymond De Groote die zijn vader opvolgde en huwde met Julia Pyckavet. Samen hadden ze tien kinderen waarvan Joseph de oudste was.
Het gezin woonde in het hoekhuis Dwarsstraat - Kursaalstraat boven de winkel en de bakkerij. De winkel draaide goed en er werden ook zeer veel thuisbestellingen gedaan... met de “triporfeur” of met de fiets met een "staantje" waarop een grote bak kon geplaatst worden.
Pas begin jaren vijftig (toen Joseph 15 jaar was) kochten zijn ouders hun eerste auto... een camionette met schuifdeuren en die had veel bekijks in het toen nog verkeersluwe Heist.
Vanuit hun huis konden ze het Kursaal zien en Joseph herinnert zich nog de vlammen toen de Duitsers in 1944 dit machtige gebouw in brand staken iets dat blijkbaar niet zo vlot verliep.
Tijdens de oorlog mochten de mensen de grote baan niet oversteken.
De trein reed toen nog waar nu de tramsporen liggen en de straten die uitkwamen op de grote banen werden afgezet door barrières.
Gezin De Groote met kinderen Joseph, Anne (met Romain Goethals), Godelieve, Simonne, Monique, Madeleine, Marie-Louise, Willy, Johan en Achiel(+)
Tijdens de oorlog bleven die naar beneden en mocht niemand naar het strand of naar de dijk.
Ook de vlucht naar Knokke tijdens de evacuatie van Heist was een belevenis. De familie De Groote verhuisde met behulp van hun "steekkar” maar tijdens de vlucht werden ze beschoten.
Bewijs daarvan de door kogels doorzeefde stootkar of triporteur. Maar gelukkig vielen er geen gekwetsten en konden ze met het ganse gezin enkele maanden doorbrengen in Knokke waar vader hielp in een bakkerij.
Maar toen kwam het ogenblik van de bevrijding en Joseph herinnert zich nog levendig de Canadezen die de Lippenslaan binnenreden en rijkelijk gooiden met chocolade en snoep naar de kinderen en de volwassenen die hen stonden toe te juichten op het voetpad. De oorlog was gedaan... de mensen herademden. Het was een echt feest.
Joseph groeide op in Heist en liep er school bij de zusters als kleutertje en later de lagere school bij de frères.
Joseph bij zijn plechtige communie met kostuum, handschoenen en een missaal
Na het lager onderwijs in Heist volgde Joseph zijn middelbare studies in Moeskroen samen met ondermeer zijn goede vrienden Wilfried Desmedt en zijn broer Henri.
De bedoeling was om er Frans te leren want dat was zeer belangrijk in een toeristisch centrum zoals Heist waar er tijdens het seizoen (de zomermaanden) een aardig mondje Frans werd gesproken. Joseph doorliep daar zijn lager middelbaar om dan naar Antwerpen te trekken voor de opleiding tot patissier (samen men onder andere Arnold Roels).
In Antwerpen kreeg hij les van ondermeer de toppatissier uit de tijd de heer Geerts.
In die tijd was er ook nog de legerdienst die diende vervuld te worden.
Jeugdherinneringen
Tussen het werken thuis door was er natuurlijk ook ruimte en tijd voor ontspanning. In die tijd speelden de kinderen vooral op straat maar ook veel op het strand.
Joseph voetbalde graag en hij herinnert zich nog de matchen op het strand met vriend Wilfried Desmedt, met Moerman (de latere Jimmy Frey) en met de latere topvoetballer Fernand Goyvaerts.
Het strand en de zee waren de pleisterplaatsen voor de sportieve jeugd.
De bakkersploeg
Soms ging het er ook wat kalmer aan toe en speelden ze met de knikkers (de marbels). Het strand lag toen veel lager dan nu want het zeewater kwam bij hoog tij tegen de zeedijk. Via lange arduinen trappen kwam men van de dijk op het strand. Naast die trappen was er een arduinen helling en die werd vaak gebruikt als glijbaan. Maar bij mooi weer maakten de jongens er met zand ook een knikkerpiste van.
De knikkers rolden dan naar beneden via de in zand gemaakte piste die nog verder doorliep op het strand, vele meters lang.
Elke jongen had een bepaald kleur van knikkers en zo werden er dan wedstrijden georganiseerd wie de knikkerteers zou winnen. Dolle pret op het strand.
Maar het werken was nooit ver weg: helpen thuis en ook helpen met de thuisbestellingen.
De kampioenenploeg met Etienne Vanhoecke, Marcel Rotsaert, Freddy Vanhoof, Jules Coppens, Werner Lust, Joseph De Groote. (1956)
Maar bij Joseph beperkte het voetbalspelen zich niet tot het strand. Hij trad toe bij K.F.C.Heist (waar zijn zoon Piet nu voorzitter is) en speelde zowaar op zijn 16 jaar in de eerste ploeg met Max Nollet als trainer en Freddy Vanhoof (Freddy de neger) als topvoetballer in de ploeg.
Nog een anekdote:
Vader reed met de fiets naar de Kavyaks in de Heistlaan (naast de frères) om er twee broden af te leveren. Bij het aanbellen riep moeder om binnen te komen om het geld in ontvangst te nemen. Maar Joseph bleef buiten wachten en was zo getuige van wat de Kavyaks van plan waren... Boven ging er een raam open en met een lange stok met een soort weerhaak haalden ze een brood uit de mand op de fiets en probeerden die naar boven te krijgen. Maar Joseph begon te roepen en de poging tot diefstal mislukte...
Dat was het volkse leven in die tijd nogal verschillend van wat Joseph in Antwerpen geleerd had...
Met de opgedane kennis in Antwerpen stapte Joseph in het ouderlijk bedrijf en hield zich vooral bezig met de zakelijke kant. Zeer onder de indruk van wat hij in Antwerpen allemaal gezien had keek hij uit naar nieuwe machines en begon hij de artisanale bakkerij te moderniseren.
Met enige fierheid vertelt Joseph ons dat de bakkerij uitgroeide tot een van de grootste van West- Vlaanderen. Zij leverden niet alleen via de winkel in Heist maar gingen ook naar Knokke en naar Blankenberge om zeker de visserij niet te vergeten.
De oude bakkerij werd afgebroken en er kwam op de hoek Kursaalstraat - Dwarsstraat een appartementsgebouw met op de gelijkvloers de bakkerij en de winkel. Toen was de geur van het gebak nog aangenaam... nu zou men klacht indienen voor reukhinder!
In de bakkerij liet Joseph een speciale oven bouwen waarin wagens konden zodat er in één periode twee maal negenhonderd broodjes (pistolets) konden gebakken worden. Deze capaciteit liet toe veel andere bakkers te bevoorraden.
Het jaar door werkten er zes personen in de bakkerij maar tijdens de zomermaanden liep dit op tot dertig. Moeder en de zussen waren werkzaam in de winkel terwijl Joseph met zijn vader meer bezig waren in de bakkerij.
Moeder was een zeer christelijk mens en ze had het voor de zusters van het klooster. Wanneer er overschotten waren van gebakjes of broden dan mocht de knecht die naar het klooster brengen: “Met de groeten van Julia”.
En wees gerust als er een aantal plateaus met gebakjes binnengebracht werden dan was het feest bij de nonnetjes... vertelt ons Joseph met glinsterende oogjes.
Van de Kursaalstraat naar het Heldenplein
Tea-room Edelweiss nu (Le Héros) Heldenplein
Joseph had thuis een goede leerschool maar op een gegeven ogenblik moet een jonge man zelfstandig worden. Op 22-jarige leeftijd huwde hij met Hilda Louagie en zij vestigden zich op het Heldenplein waar op de hoek met de Onze Lieve Vrouwstraat een zekere Jerome een bakkerijtje had met winkel. Jerome verhuisde naar Zeebrugge en Joseph kocht dit handelspand.
Eerst werd de handel voortgezet maar na een jaar besloten Joseph en Hilda om het gebouw af te breken en er een appartementsgebouw op te zetten... in samenspraak natuurlijk met de ouders.
Bedoeling was bouwen zonder te verkopen en de investering te laten renderen via de huurgelden.
Daar kwam tearoom Edelweiss die vele jaren lang uitgebaat werd door Hilda met Joseph achter de schermen.
Huwlijksfoto Joseph De Groote en Hilda Louagie
Joseph had bij deze de smaak van het bouwen en de immobiliën te pakken en hij zou in zijn leven nog een aantal projecten realiseren. Zo bijvoorbeeld de Central van Jan van Gat (nu Old fisher) en ook nog een pand op de Graaf d’Ursellaan. Ook de dokterspraktijk op de hoek Kerkstraat - Vuurtorenstraat is een van zijn projecten.
Wegens gezondheidsredenen van echtgenote Hilda werd de zaak tenslotte overgelaten Maar dit verhaal dienen we toch te beëindigen met een leuke anekdote.
Ooit vroeg Arnold Defruyt van de Old Fisher aan bijna-buurman Joseph De Groote hoe hij het toch klaargespeeld had om een tweeling te maken.
Wel zei Joseph: “Zie je daar het oorlogsmonument op het Heldenplein ? De soldaat met zijn tweeloop richt zich juist op ons huis... ik zal in de komende dagen het beeld wat draaien in de richting van jullie appartement boven de Old Fisher... En negen maanden nadien beviel Arnold zijn vrouw van een tweeling...” Wie gelooft er nu nog in het toeval maar in elk geval werd er herhaaldelijk gelachen om dit voorval... Maar ondertussen zijn er geen tweelingen meer bijgekomen in die omgeving.
Het sociaal leven en de politiek
Joseph was niet alleen een bedrijvig patissier die evolueerde naar een gedegen zakenman maar hij was ook zeer sociaal geëngageerd.
Hij trad toe tot de middenstandsorganisatie NCMV met Joseph Bassens (ook bakker-patissier) als voorzitter en Arnold Roels als secretaris. Later werd Joseph zelf voorzitter.
Joseph De Groote met van links naar rechts secretaris Arnold Roels, de heer en mevrouw Adolphe Wittesaele en de heer en mevrouw Robert Desmidt en rechts de heer Boudewijn Lalloo nu schepen in Brugge. (19 november 1993 - ledenbanket NCMV met huldiging van de bestuursleden met 20 jaar dienst)
Joseph was niet minder dan dertig jaar voorzitter van het NCMV nu gekend als UNIZO.
Joseph was ook vele jaren als vader van zes kinderen (Johanna-Bart-Karel-Piet-Paul-Fransiska) bestuurslid van de Bond van Grote en Jonge Gezinnen nu gekend als De Gezinsbond.
De politiek
Wijlen burgemeester de Gheldere had de talenten van de jonge middenstander Joseph De Groote opgemerkt en hij sprak hem dan ook aan om met de fusie (verkiezing in 1970) op de lijst van de CVP te staan, de Gheldere zou de lijst nog duwen maar niet meer actief aan politiek doen. Joseph kreeg de voorlaatste plaats en behaalde een zeer goed resultaat.
Globaal won Heist de verkiezingen trouwens maar er was een afspraak dat de grootste deelgemeente (Knokke) de eerste burgemeester zou leveren.
Ondanks het feit dat Manu Desutter meer stemmen had dan Eugeen Mattelaer werd deze toch burgemeester voor twee jaren. Aan Joseph werd gevraagd om twee jaar te wachten om het schepenambt op zich te nemen hetgeen hij aanvaardde.
Van Manu Desutter, Joseph De Groote en Karei De Grauwe werd wel eens gezegd dat het de drie Heistse musketiers waren. In elk geval waren het jonge dynamische krachten die zeker aan de basis hebben gelegen van een succesvolle fusie.
Natuurlijk werd die Heistse politici ook een lapnaam toegekend. Joseph werd Schepen Spekke en Karei noemde men boer Koene.
In 1979 werd Lippens Burgemeester en koos Joseph De Groote voor de lijst Gemeentebelangen en werd na de verkiezingen (1982) nogmaals schepen.
Van links naar rechts zittend: Gerard Devreese, Leopold Lippens en Betty Vandecasteele
Staande: Joseph De Groote, Karei De Grauwe en Piet Denorme
Ondertussen is Joseph niet meer politiek actief maar volgt hij nog wel het bestuur en blijft hij ook in contact met zijn vrienden uit het schepencollege en de gemeenteraad. Via zijn zoon Piet die schepen is blijft hij uiteraard ook nog betrokken.
Een jonge schepen getooid met het ambtelijk lint
Joseph en Karel dé vertegenwoordigers en verdedigers van Heist in het schepencollege samen met Manu Desutter (hier mogen wij zeker ook niet de persoon van secretaris Huib Gobert vergeten)
In de politiek maakt men altijd wel vijanden maar ook vrienden. Een van die vrienden was zeker wijlen minister Daniël Coens die Joseph had leren kennen bij de CVP.
Daniël kwam regelmatig naar Heist en was veel op bezoek bij Joseph en Hilda... in alle discretie.
Hij was voor schepen De Groote een goed contact waar hij terecht kon met alle problemen die zich in Knokke-Heist voordeden. Daniël bood steeds de helpende hand.
Op vraag van Joseph De Groote kwam vriend minister Daniël Coens graag voor een acte de présence hier in Heist.
Binnen het schepencollege had Joseph uiteenlopende bevoegdheden. Zo had hij een tijd stedenbouw, later ook personeel en waterbedrijf.
Joseph De Groote met toerismevoorzitter dr. Paul Geerinckx en toerismedirecteur André Desmidt
Als voorzitter van het NCMV was het nogal evident dat Joseph ook de lokale economie tot zijn bevoegdheden kon rekenen als schepen van middenstand.
Niet altijd gemakkelijk want er was wel altijd een deelgemeente die beweerde stiefmoederlijk behandeld te zijn geweest. En voor iedereen (even) goed doen is niet altijd evident.
Joseph was een rustige politieker steeds op zoek naar het compromis meteen grote luisterbereidheid in de vergaderingen en met specialiteit op het einde een afrondend besluit te formuleren zodat hij (meestal) zijn slag thuis kon halen.
Maar alle beslissingen worden altijd collegiaal genomen hoewel één schepen toch zijn invloed kan aanwenden om de beslissing in een bepaalde richting te doen evolueren.
Heyst Leeft
Officiële foto met stichtend bestuur Heyst Leeft nav tentoonstelling in Ravelingen Van links naar recht: Frans Dyserinck(+), Francine Beerens, René Vlietinck (+), Joseph De Groote, Wilfried Desmedt, Fernand De Backere (+), Jean-Pierre Braems (+), Danny Vantorre, Frank Vanhulle (+), Joseph Ackx (+), André Desmidt en Cyriel Vantorre (+) (1975)
In 1974 - nu veertig jaar terug - werd op initiatief van Joseph De Groote de heemkring Heyst Leeft boven de doopvont gehouden als vereniging tot behoud van het Heistse volkseigen.
Hoewel Heist de fusieverkiezingen had gewonnen was er toch enige schrik in Heist dat men zou verdrongen worden enerzijds door Brugge met de havenuitbreidingen in Zeebrugge en anderzijds door het mondaine Knokke dat toch veel meer in de media kwam.
Tot op heden stellen we vast dat Heist regelmatig vergeten wordt. Als er iets gebeurt in Knokke-Heist dan leest men in de kranten Knokke.
Nieuwjaarsreceptie ten huize van de voorzitter
Als Heistse politieker had Joseph De Groote dit goed bekeken en omringde zich door een aantal interessante mensen.
De eerste secretaris werd Danny Vantorre (zoon van Pierre Vantorre die werkzaam was achter de schermen). Het eerste lokaal was bij Vostjes (café Oud België) waar Albertine het bestuur een vergaderplaatsje gaf achteraan en het bestuur verwende met spijs en drank.
De eerste actie die ondernomen werd was de aandacht vestigen op de lamentabele toestand van de vuurtoren. Daar werd het eerste boekje aan gewijd en er werd in aanwezigheid van de pers ook een herinneringsplakket aangebracht aan de ingang.
Méér dan dertig j aar later kon deze actie positief afgerond worden met de geslaagde renovatie van de eerste betonnen constructie langs de Belgische kust en heel recent werd eindelijk terug de toegangsweg aangelegd en werd ook voorzien in een betoverende verlichting.
Tweede geslaagde actie was het feest van de honderdjarige Romanie Vanhulle (Romme de Ratte) met een grote overzichtstentoonstelling en uiteraard heel wat festiviteiten. Romanie Vanhulle was de grootmoeder van wijlen bestuurslid Frank Vanhulle.
Legendarisch waren ook de “Avondjes Heist” in de cinema Palace in de Kerkstraat waarbij Cyriel Vantorre dias projecteerde en Pierre Vantorre oudere Heistenaars interviewde. Meermaals was de zaal te klein en moest het programma een of twee maal hernomen worden. Het waren hoogdagen voor Heyst Leeft !
Joseph nam ontslag in 1985 en wordt opgevolgd door Femand De Backere.
Sinds 1998 is meester Robert Oppalfens voorzitter van de heemkring Heyst Leeft met nog steeds meer dan 500 leden !!!
Heyst Leeft heeft al die jaren zeker niet stilgezeten... Denken we maar aan het Festival van het Vlaamse visserslied, de tentoonstellingen, de feesten voor de vijftigjarigen, de zoektochten en de jaarlijkse quiz, de inspanningen bij het heropstarten van de processie, het plaatsen van de boom in Duinbergen naar aanleiding van het honderdjarig bestaan, het plaatsen van de urnen voor Sincfala, de acties voor het bewaren van de reuzen Pier en Wanne, de actie voor het tramhuisje, het bewaren van de keramiek uit het oude gebouw, de actie heel lang geleden voor het behoud van een aantal oude villa’s langs de Zeedijk en het bewaren van De Garre.
Heyst Leeft heeft er ook permanent voor geijverd dat de naam HEIST niet zou verloren gaan en deze strijd wordt tot op vandaag nog steeds geleverd want dit is geen evidentie.
En natuurlijk het ontelbaar aantal bijdragen in het tijdschrift waarbij Heistenaars in een speciaal daglicht worden geplaatst en bepaalde feiten en gebeurtenissen in het collectief geheugen worden geplaatst.
Joseph De Groote werd na het overlijden van Femand De Backere erevoorzitter van de vereniging en het bestuur is hem dankbaar voor zijn blijvende inzet en belangstelling.
Het is met grote tevredenheid dat hij onze activiteiten bijwoont en vaststelt dat de heemkring Heyst Leeft nog steeds ruim 500 leden telt en dat het boekje zeer veel gelezen wordt.
Het is trouwens gebruikelijk dat het tijdschrift van Heyst Leeft doorgegeven wordt en dus in verschillende gezinnen gelezen wordt waardoor het lezersaantal eigenlijk een veelvoud is van het aantal leden !
“Jef’ geniet nu van een welverdiende rust en vierde eind 2013 nog zijn 75ste verjaardag samen met vriendin Fabienne en de hechte familie.
Hij komt nog veel onder de mensen en gaat elke morgen vroeg wandelen met zijn trouwe viervoeter. Opstaan om 6 uur is heel gewoon en dan 4 x 100 m lopen langs de zeedijk.
Joseph is nog steeds in het bestuur van UNIZO.
’s Morgens vindt je hem in zijn bureau waar hij de betalingen controleert, de correspondentie doet en nog wat bezig is met de zaak Le Héros en de agence verhuurd aan Woestyn.
Het familiaal contact is zeer belangrijk en dat is al een dagtaak als je weet dat hij zes zussen en twee broers heeft en dan nog de kinderen.
Jaarlijks trekt Joseph er op uit met de familie Bonte voor een grote week en tijdens de mooie maanden manifesteert hij zich op de fiets langs de prachtige fietspaden van Knokke-Heist. Joseph is ook nog zeer begaan met de visserij en wil die in ere houden.
Elk jaar zorgt hij voor de kerstbomen (op eigen kosten) aan het visserskapelletje uit genegenheid en eerbied voor de visserij !
[DOWNLOAD HET OORSPRONKELIJK DOCUMENT]