HomeActiviteitenActiviteiten 20072007 - Open Monumentendag - Villa Altena

Voor 1900 ligt tussen de badplaats Heist-aan-Zee en het grondgebied van Knokke, een groot onontgonnen duinengebied, eigendom van de familie Serweytens de Merckx. In 1893 richt Donat Van Caillie (1871-1947), advocaat in Brugge en kleinzoon van Charles Serweytens, in de duinen een houten gebouw op om wandelaars te ontvangen. Hij noemt het Zeebergen, maar doopt het al snel om tot Duinbergen om verwarring met Zeebrugge te voorkomen. In 1900 verschijnt er de eerste villa Les Chardons . Een jaar later richt Van Caillie de Société Anonyme de Duinbergen op, om een volledig nieuwe badplaats te ontwikkelen.

De gronden van de familie Serweytens lopen over een breedte van 400 meter langs de kustlijn, met een oppervlakte van 25 hectare . Voor het ontwerp doet de groep een beroep op de Duitse architect en urbanist Joseph Stübben. Hij groepeert op drie plaatsen kernen van aaneengesloten bebouwing: de kerk, het tramstation en de zeedijk. Alle andere bouwblokken zijn voor losstaande villa's voorbehouden. De hoofdstraten zijn de Zeedijk, de Elizabetlaan langs de tramlijn van 1890 en de Duinbergenlaan (tramstation tot aan Zeedijk). Andere straten zijn minder breed omdat ze geen doorgaand verkeer moeten verwerken. Tussen de villa's lopen wandelpaden.

De Société sluit in 1907 een eerste conventie met de Belgische Staat. Die neemt de dijk, de Duinbergenlaan (toen nog Koninklijke Laan) en een deel van het strand terug. Meteen ontstaat er een verbinding van de zeedijken van Heist en Duinbergen. In ruil legt de Société voortaan de plannen van de gevels voor aan het Ministerie van Openbare Werken. Een tweede conventie verzekert de integrale uitvoering van het verkavelingplan. Ze wisselen enkele terreinen uit voor de aanleg van park en tennisveld.

In 1911 wordt de Société de Knocke-Duinbergen-Extension opgericht met de bedoeling de duinengronden van Serweytens tussen Duinbergen en Knokke-Bad te verkavelen. De Eerste Wereldoorlog dwarsboomt de uitvoering van de plannen. Pas in 1922 begint de Société Immobilière Knokke Balnéaire , een groep Antwerpenaars rond Joseph Nellens, met de financiering van het Albertstrand in Knokke. In het interbellum gaat de bouw van villa's in Duinbergen in hoog tempo verder. Vanaf dan wordt er een groter spectrum aan stijlen toegepast door de architecten. Naast de nog steeds heel populaire cottagestijl worden de art deco, het modernisme en de hoevestijl vaak gebruikt.

De aanleg van het Directeur-generaal Willemspark in 1946 zorgt voor een natuurlijke buffer tussen Duinbergen en Heist. Park 58 is een tweede gemeentelijk park, aangelegd op het waterwinningsgebied rond de watertoren met fondsen van de Wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel.

Vanaf de jaren 1950 vervangen grootschalige appartementen de authentieke dijkbebouwing uit het begin van de 20 ste eeuw. In de daaropvolgende decennia ruimen ook hotels en villa's in de andere bouwblokken plaats voor grotere gebouwen. In Duinbergen overheerst de keuze voor villa-appartementen. De villa's, in de tweede helft van de 20 ste eeuw gebouwd, verliezen hun exclusief karakter. Er wordt heel vaak gekozen voor een doorsnee stijl gebaseerd op de hoevestijl. Een bijkomend euvel is de volledige witschildering van alle oudere villa's, waardoor de vaak veelkleurige materiaalwerking verloren gaat. Slechts enkele uitzonderingen slagen erin om ondanks de strenge normen voor bouwaanvragen van Knokke-Heist, een eigentijdse, kwalitatieve vormgeving te bereiken. Ondanks alles is de sfeer van Duinbergen als tuinbadplaats vrij goed bewaard gebleven.

Terug naar OMD 2007