FREDERYCK

Vegilin van Claerberghen, Generael Majoor en Collonel vande Infanterye, in dienst van den Staet der Vereenighde Nederlanden Gouverneur vande Stadt Damme, en onderhoorighe Forten & c.

G. Bonte

Een opmerkelijker titel om Vegilin van Claerbergen voor te stellen, kon ik bezwaarlijk vinden: het briefhoofd van zijn postpapier.

Tijdens de Spaanse Successieoorlog (1701/1702 - 1713/1714) werd in 1706 Damme veroverd door de Engelsen en de Nederlanders op de Fransen. Gedurende de rest van de Spaanse Successieoor­log lag te Damme een Nederlands garnizoen. Vegilin van Claerbergen, uit een belangrijk Fries geslacht, was gedurende enkele jaren gouverneur van Damme. Wat de juiste data betreft, bestaat er onzekerheid; Vegilin van Claerbergen was gouverneur van Damme na 1706, zeker in 1711 (datum van de documenten die in deze bijdrage behandeld worden) en voor 2 januari 1713, de datum van zijn overlijden.

In 1708 wordt hij vermeld als brigadier (generaal) aanvoerder van een regiment (1).

Op 30 juni 1706 kamperen troepen te Bredene “onder commande vanden brigadier Feghelinck" (2) en op 23 September 1708 gaat er een order uit “van den heer brigadier Vegilin, commandant der stede te Damme” (3).

In 1702 vindt men hem als kolonel bij de slag te Ekeren en in 1709 als generaal-majoor bij de belegering van Doornik.

“Collonel vande Infanterye” in het briefhoofd slaat niet op een graad, maar wel op een functie: er bestaat een infanterieregiment Vegilin. Dit woordgebruik bestaat nu nog in het Engelse leger, maar meer als eretitel: koning Leopold III was bijvoorbeeld Colonel-in-chief van het 5th Royal Inniskilling Dragoon Guards.

Hij overlijdt in 1713 op 2 januari en wordt begraven in de verdwenen Sint-Janskerk te Sluis. Meesters noemt hem afgevaardigde van staat te velde; dit ten onrechte, want Philip-Frederik en niet Frederik oefende deze functie uit (4).

In het stadsarchief te Brugge bevinden zich twee brieven van Frederik Vegilin van Claerbergen uit 1711 (5). Uit deze brieven leert men dat er gedurende de campagne weinig troepen in de streek gelegerd waren. Inderdaad betrekken de troepen tijdens de winter hun winterkwartieren, terwijl in het goede seizoen het leger te velde wordt gevormd door troepen uit de winterkwartieren te trekken. De oorlog is een echt seizoengebeuren. Gedurende de campagne van 1711 mogen om die redenen de ponten in Koolkerke en Oostkerke niet werken. Grote delen van de streek moeten dan ook met elkaar geen verbinding gehad hebben.

Pas in oktober-november 1711, als de troepen terug in hun winterkwartieren zijn, krijgen Kool­kerke en Oostkerke opnieuw de toelating de ponten te gebruiken.

Deze erg schrale vondst is het resultaat van het zoeken naar alle mogelijke bronnen die moeten toelaten de geschiedenis te schrijven van Damme als garnizoenstad.

Handtekening van Frederyck Vegilin van Claerbergen

Wapenschild van de familie Vegilin van Claerbergen (6).

Bijlage 1:

Frederyck

Vegilin van Claerberghen, Generael Major en Collonel vande Infanterie, in dienst van den Staet der vereenighde Nederlanden Gouverneur vande Stadt Damme, en onderhoorighe Forten &c.

Wordt hier neffens weder gepermitteert aen de parochie van Oostkerke om haere ponte die gedurende de Campanje om de swackhijdt van de garnizoenen tot meerder securytijdt van de passagie is binnen Brugge gevoert en magh hier weder geleght worden soo haest als de troupen in de winter quartieren sijn getrocken gedaen tot Damme den 23 October 1711

F. Vegilin van Claerberghen

Bijlage 2:

Frederyck

Vegilin van Claerberghen, Generael Major en Collonel vande Infanterie, in dienst van den Staet der vereenighde Nederlanden Gouverneur vande Stadt Damme, en onderhoorighe Forten &c.

Terwijl de troupen in de winter quartieren sijn getrocken soo wordt hier neffens weeder gepermitteert aen de parochie van Koolkerke om haer pont te schuijte weeder op het kanaal te leggen ten dienste van gemelde parochianen gedaen tot Damme den IV November 1711

F. Vegilin van Claerberghen

Verwijzingen

1. H. HOSTE e.a., Damme; Antwerpen, 1956, p. 87.
2. M. COORNAERT, Dudzele en Sint-Lenaart, de geschiedenis, de topografie en de toponymie van Dudzele tot omstreeks 1914, met een studie van de Sint-Lenaartommegang, Dudzele, 1985, p. 237.
3. Idem, Westkapelle en Ramskapelle, de geschiedenis, de topografie en de toponymie van Westkapelle en Ramskapelle, met een studie over de Brugse Tegelrie, Tielt, 1976, p. 188.
4. P. MEESTERS, De geschiedenis van Sluis, Tilburg, 1980.
5. SAB, 150 Troepen, 1711-1714.
6. V. & H.V. ROLLAND’S, Illustrations to the Armorial General by J.-B. Rietstap, V, Lonen, 1967, pi. LXXXVII.
7. R. DE KEYSER, Michem, Rond de Poldertorens, 6, 1, p. 17.
8. W. WINTEIN, o.c.,pp. 21, 22, 24,34.