Weerspreuken en uitdrukkingen

André Desmidt

Net als de landbouwers waren en zijn de vissers nog steeds aangewezen op het (mooie) weer. Voor de vissers is dat van levensbelang. Het is dan ook normaal dat vele oude vissers heel wat weerspreuken kennen, wat voor hen een echte volkswijsheid is. Met een blik naar boven of naar de horizon konden ze zeer bevattelijk het weer voorspellen op korte termijn.

“E zunnerienk is regen en wiend” wat staat voor een ring rond de zon brengt regen in de ton. Wanneer de vissers door een breking van het licht rond zon of maan ringen ontwaarden dan kwam er regen en wind.

Kwamen er donkere onweerswolken dan zei men: “’t goa mollejoeng broaken” of “’t goa stroent met hakstjes regenen” . Die jongen van de mollen verwezen dan figuurlijk naar grote hagelstenen. De zwarte pels wees allicht op het duister worden door de onweerswolken.

“’s nuchtends blek is ’s avonds drek” staat dan weer voor een zeer vroege ochtendzon als voorbode op regen tegen de avond.

We hebben ook heel wat uitdrukkingen die uit de visserij komen en nu gemeengoed geworden zijn.

Wanneer men van iemand zegt “hij heeft de wind in de zeilen” wijzende op een succesvol leven (voorspoed en geluk) dan denkt men niet meer aan de niet-gemotoriseerde vissers­vaartuigen met zeilen die goed vooruit kwamen wanneer de wind op hun zeilen blies en ze zo vaart konden maken.

“Iemand de loef afsteken” is iemand voorbijsteken of iemand boycotten. Een uitdrukking die komt van de zeemansterm de loef (de kant van het schip van waar de wind komt) en wat betekent dat wanneer men in volle zee een zeilschip voorbijvaart langs de loefzijde men dat schip uit de wind zet waardoor het minder snel vooruitkomt.

Tenslotte kan iemand ook “de wind in de zeilen hebben” wat wil zeggen dat men goed vooruitkomt en goed bezig is want hoe harder de wind op de zeilen blaast hoe rapper het schip kan varen.

************

Te noteren: in het museum Sincfala Heist bevindt zich een schilderij waarop alle vissers-spreuken zijn uitgebeeld (Daubi). Er is ook aan handig boekje met de nodige uitleg. Het vinden van de juiste betekenis is een leuke bezigheid voor jong en oud !

50 jaar gemeenschapsonderwijs in Heist

Op 4 september 1961 was er de opening van de RIJKSLAGERE SCHOOL in de Noordstraat. In ons volgende boekje willen we daar ruime aandacht aan besteden.

We ontvingen reeds informatie van de heren Jacques Neyts, Fernand Herreman en Jan Claeys. We zoeken nog anekdotes, klasfoto’s en leuke verhalen bij de start van het Rijksonderwijs te Heist.