HomeActiviteitenActiviteiten 20072007 - Open Monumentendag - Dubbelvilla Yvette en Jacqueline

In 1937 wordt in de verkaveling van de Société Duinbergen-Knocke Extension een koppelvilla gebouwd in modernistische stijl. Eigenaar is grootindustrieel Raoul Amand uit Baudour (Henegouwen) die droomt van een tweewoonst aan de kust met de namen van zijn kleindochters Yvette en Jacqueline. Hij is echter geen liefhebber van de traditionele kustarchitectuur en staat eerder afkerig tegenover de Engelse cottages en villa's in Anglo-Normandische stijl. Het moet een woning worden in de "Nieuwe Stijl" of modernisme. De bouwheer doet beroep op de lokale architect Florent Vervalcke (1890-1972) die waarschijnlijk zijn enig modernistisch project uitwerkte aan de kust. Vervalcke geeft in zijn ontwerpen de voorkeur aan de Vlaamse hoevestijl. Zijn talrijk ontworpen villa's in Het Zoute zijn er nu nog getuige van.

De dubbelvilla wordt gebouwd op de hoek van de Koninklijke Baan (Elizabetlaan) en huidige Zeerobbenlaan. De gevels, binnenbekleding, vloeren, trappen, plinten, alles is in keramiek. Ze hebben iets aparts, ogen charmant en zijn zeer bewoonbaar. Wat opvalt, is dat de koppelvilla één geheel lijkt te vormen. De twee villa's zijn gelijkaardig opgevat, maar verschillen van kleur. In de ene woonst is groen de hoofdkleur, in de spiegelvilla is dit Indisch geel. De uitdaging een bewoonbare woning te bouwen volledig bekleed met keramiektegels wordt glansrijk gewonnen door architect en bouwheer. Beide villa's werden gebouwd in een periode van 3 maanden.

2007OMD_dubbelvilla072007OMD_dubbelvilla01

Kostprijs van deze dubbele villa, gebouwd op een terrein van 10 are? Sleutel op de deur, grond inbegrepen, 400.000 BEF. De beste materialen worden aangewend, grondstoffen eerste kwaliteit, metalen (bronzen) ramen, enz. De platte daken zijn oorspronkelijk afgewerkt met een koperen bekleding. De heer Raes-Ziane uit Sint-Martens-Latem staat in voor de betegeling in Cérabel . Zelfs het volledig servies is vervaardigd uit Cérabel . Het gebouw is zeer onderhoudsvriendelijk. De grote kuis is een peulschil! Na het verwijderen van de schilderijen, meubels en tapijt worden muren en grond met water afgespoten.

Het architectuurtijdschrift Clarté (Art et art decoratif d'architecture) van juni 1938 wijdt een artikel aan de twee, voor hun tijd zeer merkwaardige, villa's met als titel Les villas en céramiques d' Albert Plage . We nemen u mee in de tijd:

De gevels zijn opgetrokken in een lichtgeel gemskleurig zandsteen grès cérame . Door de keuze van steen is schilderen of bepleisteren overbodig. Valcke kiest bewust voor soberheid in zijn gevelindeling. Zowel in de zuid- als oostgevel zit een halfronde uitbouw met kleine ramen op de tussenverdieping, een typisch element uit het modernisme. Een overkragende kroonlijst met een plat dak toont duidelijk de horizontale geledingen in de opbouw van de woning.

2007OMD_dubbelvilla022007OMD_dubbelvilla03

Op de benedenverdieping is bij iedere woongelegenheid een brede loggia uitgewerkt met eveneens een plat dak. De hoofdinkom is voorzien van een ronde luifel met lichtkoepel. Door de grote raampartijen valt enorm veel licht in de binnenruimten. Paden in donkerrode keramische blokjes slingeren zich doorheen de tuin. Het perceel is omringd door een laag stenen muurtje in dezelfde gevelsteen.

De villa's zijn volledig onderkelderd. De hall is bekleed met groene, matte keramiektegels (10,3 x 10,3 cm ). We zien overal zitjes, planten, enkele schilderij… Maar: hoe kan je een kader aan een muur van keramiek ophangen? Het systeem is heel eenvoudig maar zeer vernuftig. Tussen de voegen van de keramische tegels steekt men een loden hulsje waarin een schroefdraad getrokken is. De haak voor het schilderij schroeft zich stevig vast in de buisopening. Zo worden de tegels niet beschadigd en hangt het schilderij rotsvast.

2007OMD_dubbelvilla042007OMD_dubbelvilla052007OMD_dubbelvilla06

Indeling en materiaalgebruik getuigen van harmonieuze eenvoud. Op het einde van de hall bevindt zich de trapopening, één trap van enkele treden leidt naar de familiekamers, de tweede voert naar de hoger gelegen gastenkamers. De groene muren zijn voorzien van smalle zwarte tegelbanden om de eentonigheid te breken. Links vinden we de grote huiskamer bestaande uit een eet- en zitkamer en een rookhoek. In de zitkamer staat een breed uitlopende schoorsteen met bovenop een rechthoekige spiegel. De schouwpartij bestaat uit grotere tegels in lichtblauw en is met goudkleurige plinten afgeboord. De donker gepolierde meubels en schilderijen in lichte tinten komen volledig tot hun recht op de champagnekleurige achtergrond van de muren.

Op de gelijkvloerse verdieping is een vestiaire, keuken en doorgang. Boven bevinden zich drie kamers respectievelijk in zalmkleur, grijsblauw en groene pastelkleur betegeld. Ook hier is de kleur van de kamer volledig in overeenstemming met gordijnen, meubilair en bijhorigheden. Iedere kamer bezit een gemakkelijk te installeren toiletruimte en douche of badkamer . Hoger liggen de gastenkamers en twee ruimtes voor het personeel. Deze laatste zijn eveneens bekleed met keramische tegels en staan veraf van de doorsnee mansardekamertjes in andere villa's die dienst doen als meidenkamer. De auteur besluit: "nergens heb je het gevoel van kilheid dat je van keramiek zou verwachten".

Terug naar 2007. Het is onmogelijk de bestaande toestand te restaureren en bewoonbaar te maken naar de huidige normen van wooncomfort en sociale context. Het is wel de bedoeling dat de geest van de woningen bewaard blijft, zodat het modernistisch juweeltje van de Knokse ontwerper Vervalcke terug in zijn glorie kan hersteld worden. Twee ontwerpers, namelijk architect Hendrik Jacobs en binnenhuisarchitect Patrick Chielens staan in voor de realisatie in opdracht van de nieuwe eigenaar Walter Pauwels.

Terug naar OMD 2007